Dalka waxaa ka soconayo howlgallo dhulka iyo Cirka ah, kuwaasi oo ay wadaan Geesiyaasha xoogga dalka oo kaashanayo kuwa deegaanka oo loo yaqaan Macaawisleyda iyo saaxiibadooda Caalamka, iyadoo deegaanno badan laga saaray khawaarijta, waxaana xusid mudan in Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Dr: Xasan Sheekh Maxamuud islamarkaana ah Taliyaha Guud ee Ciidamada Qalabka Sida uu muddo ku sugan yahay magaalada Dhuusamareeb, halkaasi oo uu ka wado dar-dargalinta dagaalada dalka looga xoreynayo khawaarijta.
Ra’iisul-wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xamsa Cabdi Barre oo ku dheeraaday heerarkii kala duwanaa ee uu soo maray dagaalka halka sano socda ee Khawaarijta looga sifeynayo dalka, ayaa sheegay in dadka Soomaaliyeed ay ka mideysan yihiin sidii la isaga dulqaadi lahaa culeyska kooxda Khawaarijta ah ee Argagixisada, waxa uuna xusay in ciidanku yahay meesha uu ka dhismo waddan, islamarkaana haddii ay sharfanaadaan uu dalkuna yeelanayo Sharaf.
Raiisul-wasaaraha oo ka hadlayay haddii tabasho ay ciidanku hayaan ayaa sheegay in wax laga qaban doono baahiyaha kala duwan ee ay qabaan Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed, si loo helo ciidan leh tayo iyo awood ay dalkooda ku difaacaan, isagoo intaasi raaciyay in wax laga qaban doono baahiyaha kala duwan ee ay qabaan Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed, si loo helo ciidan leh tayo iyo awood ay dalkooda ku difaacaan.
Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa hadalayadaasi ka jeediyay mar uu kormeer uu ugu kuurgalayo howlaha shaqo ee ka socda ku tegay Xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga, isagoo kulamo la qaatay Saraakiisha kala duwan ee Hoggaannada Ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed iyo Madaxda Wasaaradda Gaashaandhigga, ayaa sheegay in Xukuumadda Dan Qaran ay gacanna ku xoreyneyso dalka, gacanna ay ku dhiseyso ciidanka Qaranka ee dalka kala wareegi lahaa ATMIS marka la gaaro sanadka 2024-ka.
Warar dheeraad ah ayaa laga helaayaa Duqeyn cirka ah oo la sheegay in lagu bartilmaameedsaday saldhig ay kooxda Khawarijta ah Al-Shabaab ku laheyd deegaanka Dumaaye ee hoostaga degmada Xarardheere ee gobolka Mudug ayaa waxaa lagu gaarsiiyay Kooxdaasi khasaare ba’an oo ay ka soo waaqsaneyn abidkood, sida uu noo haqiijiyay Guddoomiyaha Degmada Xarardheere Maxamed Deeq Yuusuf Kulmiye, isagoo ku sugan Degmadaasi ayuu tilmaamay in tiro badan oo ka tirsan Al-Shabaab lagu dilay duqeyntaasi.
Guddoomiyaha Degmada oo sharaxayay sida ay wax u dhaceen ayaa sheegay in goobta la duqeeyay ay aheyd meel ay hadda ku tababartaan Maleeshiyaad Kooxda Khawaaarijta ah, islamarkaana ay isku urursanayeen, doonayayna ama damacdanaa inay weerar uga soo qaadaan Degmada Xarardheere, si ay u dhibaateeyaan Ciidanka ku sugan goobahasi iyo dadka deegaanka oo ay hadda uun ku gudajira soo nooleynta adeegyada kala duwan ee aasaasiga u ah nolosha bulshada ku dhaqan Magaaladaasi, wuxuuna intaasi raaciyay in duqeyntaasi ay ku dhinteen dhammaan Maleeshiyaadkii iyo Horjoogayaashii ku sugnaa goobtaasi, marka laga reebo 4 dhagarqabe oo u carar dhinacaasi iyo Deegaanka Jowle.
Guddoomiyuhu wax tiro ah ma sheegeen, balse waxa uu tilmaamay in goobtaasi aysan ka baxsan marka laga reebo 4-taasi Khawaarij, waxaana la sheegayaa in Goobta la duqeeyay ayaa waxay hore u lahaa oo ay xaruun diineed u aheyd Wadaad can ah oo la yiraa Shiikh Cali Suufi oo ka soo jeeda deegaanka Gaalkacyo, waxa uuna halkaasi ku hey jiray koox Xeroowya ah oo wax baran jiray, balse Sheekhu waa uu ka cararay shartooda, kadib Khawaarijtu waxay ka dhigteen meel ay ku tababaraan Maleeshiyaadkooda.
Mira dhalka Dagaalka ka dhanka ah Khawaarijta ayaa waxaa ka dhashay in Ardeyda Degmada Xarardheere oo 15 sano kadib fursad u helay in ay aadaan Goobaha Waxbarashada Degmada Xarardheere, taasi ayaa ku timid haddeysan geesiyaal godka u galin miyay Ubadka Xarardheere heli lahayeen Waxbarasho iyo Mustaqbal, marka waxaan oran karnaa Xalka Khawaarijta waa Xabad iyo dal dalid.
Dhinaca kale waxaa wali socda is-garab istaagga Ciidamada Xoogga Dalkas iyo kuwa Deegaanka ee ay kula jiraan dagaal looga xaalufinayo deegaannada ay wali kaga harsan yihiin Gobolada Dalka ayuu Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Yuusuf Xuseen Jimcaale (Madaale),ka qeybgalay kulan lagu taageerayey howlgallada dalka looga xoreynayo khawaarijta ayaa sheegay in dhammaan shacabka gobolka Banaadir looga baahan yahay in ay si wadajir ah uga qeyb galaan dagaalka ka dhanka ah khawaarijta.
“Waa inaan muujinaa midnimadeena ku aadan ladagaalanka Khawaarijta iyo in dalkaan laga sifeeyo”, sidaa waxaa yiri:- Guddoomiye Madaale, wuxuuna bogaadiyay guulaha geesiyaasha xoogga Dalka iyo kuwa deegaanka ay ka soo hoyeen howlgalka socda,waxa una Ganacasatada, Odayaasha dhaqanka iyo dhallinyarada ay muujiyaan kaalintooda ku aadan dagaalka dalka looga xoreyna khawaarijta, cid laga yeelayana aysan jirin in cabsi Al-Shabaab ay ugu harto howlgallada dalka ka socdo.“Dadka kulamada looga arrinsanayo ka qeybgalka dagaalka aan imaan ama ka dhuumanayo cabsi Shabaab awgeed,waxaan tuseenaa in sida cadawaga ay uga cabsanayaan si lamid ah nooga cabsadaan,Xabsiga ayana la dhigayaa”,sidaasi ayuu sii raaciyay Guddoomiyaha Gobolka Banaadi.
Degmooyinka Gobolka Banaadir ayaa wada dadaal ay Ciidankooda kaga taageerayaan dhinaca Saadka Cuntada iyo Cabitaanka, “ Waxa ugu yar ee Wiilasha jihaadka ku jiraa nooga baahan yihiin waa taban taabo, iyo in aysan Furinta ku dareemin baahi iyo Haraad”, sidaasi waxaa yiri:- mid ka mid ah Ganacsatada Gobolka Banaadir, gaar ahaan Dukaan Cunto iyo Cabitaan ku heysta Waaxda Jeneraal Daauud ee Degmada xamar Jab Jab oo lagu magacaabo Cabdiraxmaan Xasan Xaashi, isagoo goobtiisa ganacsiga ku sugan ayuu Ciidanka ugu deeqay Kartoon Malaay ah ama Kallun, “ waana iga mudan yihiin intaasi iyo in ka badan”, ayuu sii raaciyay.
Maamulada Degmooyinka Gobolka Benadir iyo shacabka oo isku duuban waxaan ku boorrineynaa in ay ku garab istaagaan diyaarinta Cuntooyinka Fudud ee qalalan oo ay har iyo habeen u sii daabulayaan Furimaha lagula dagaalamayo Cadawga, kaasi oo u fududaaneysa Ciidanka inay ku qaadan karaan Jeebabkooda, islamarkaana aysan dareemin Gaajo iyo Harraad inta ay ku gudajiraan la dagaalanka Khawaarijta.
