Howlgal Milateri oo dhawaan ka dhacay deeegaanka Dumaaye ee Gobolka Mudug ayaa lagu burburiyay xaruntii Khawaarijta ee Koonfuurta Gobolka Mudug, iyadoo Howlgakaan oo ay iska kaashadeen Ciidanka Qaranka iyo saaxiibada caalamka ee taageera dowladda iyo xoogagga shacabka ayaa lagu beegsaday xarunta Xerta Shiikh Cali Suufi oo ay Khawaarijtu ku laheyd duleedka Dumaaye, halkaasi oo aheyd mawlaca ay Khawaarijtu horray uga dhacday culumada deegaanka, una badashay xero ay ku tababaraan maleeshiyaadkooda, kuna diyaariyaan qaraxyada, hoyna u aheyd horjoogeyaasha Maleeshiyaadka Khawaarijta ah. Marka uu dhacayay howlgalku waxaa goobtaasi ku faylsanaa maleeshiyaad gaaraya (300) seddex boqol Khawaarij,ย waxaana hadallo marin habaabin ah u jeedinayay horjoogeyaal iyo kuwa diinta sida qaldan u fasira ee ay ugu yeeraan daaciyaal,
Howlgalka oo u dhacay sidii loo qorsheeyay waxaa ku geeryooday 167 ka tirsan Khawaarijtii goobta taagnaa oo ay ku jiraan seddex horjooge, waxaa sidoo kale dhaawacmay 87 kale kuwaas oo dhaawacyadoodu u badan yihiin kuwa aad u liita, howlgalka ayaa sidoo kale lagu burburiyay afar gaari oo ay ku jiraan laboย nuuca loo yaqaano BG, kuwaasi oo ay saarnaayeen waxyaabaha qarxa , isla markaana sababay in uu sii badsha khasaaraha Khawaarijtu, waayo waxaa halkaas ka dhashay dab weyn oo keenay in Khawaarijtii banaanka joogtay ay u gurman waayaan kuwa ku halaagsamay xerada.
Dowladdu waxa ay cambaaraynaysaa in Khawaarijta oo ka aar gudanaya howlgalkaasi ayay laayeen Dad Shacabย ah oo u af-duubnaa, ย kuwaasi oo gaaraya ilaa iyo shan qof, taas oo muujinaysa falalkooda ka baxsan Diinta Islaamka. Dawladdu waxa ayย u mahad celinaysaa shacabka Soomaaliyeed iyo saaxiibada caalamiga ah ee gacanta ka gaystay howlgalkaan guulaystay.
Khawaarijta waxaa kaloo lagu galay deegaanno ka tirsan Koonfurta Gobolka Mudug, halkaasi oo ay Ciidanka Qaranka ku burburiyeen kooxo Khawaarij ah, kuwaasi oo ku sugnaa labo deegaan oo lagu kala magacaabo Xiin-Tubaal iyo Ceel-Cali Wayd oo ku yaalla Koonfur bari ee gobolka Galguduud, waxaana lagu dilay Ilaa iyo 43 ka tirsan Khawaarijta, waxaana laga burburiyay Khawaarijta seddex gaari oo Khawaarijtu ay lahaayeen, waxaana la soo warinyaa in Khawaarijta halkaas lagu laayay ay ahaayeen Maleeshiyaad halkaasi ay ku uruuriyeen Khawaarijtu kuwaasi oo ka kala yimid goobo kala duwan oo horay loogu weeraray Khawaarijta.
Khawaarijta waxaa kaloo lagu jabiyay isku day weerar oo ay isku dayeen in ay ku qaadaan deegaanka Daaru-Necma ee Gobolka Shabeellaha Dhexe, waxaana halkaasi looga reebay Khwaarij gaaraya ilaa 40 dhagarbayaal, iyadoo dhanka galbeed ee isla Gobolka Galguduud waxaa ka socday shalay howlgal saf ballaaran ah, kaasi oo Khawaarijta looga sifeeyay deegaanno badan oo hoostaga Degmada Ceelbuur. Hawlgallada sifaynta Khawaarijta ee ka socda Galmudug ayaa si isdaba joog ah looga gaaray guulo ballaaran iyada oo lagu sii dhawaanayo meelaha kooban ee Khawaarijtu ku sugan tahay.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo ka duulaya dardar galinta howgalada ciribtirka Khawaarijta ayaa gaaray degmada Maxaas ee gobolka Hiiraan oo ka mid ah deegaanada udub dhexaadka u ah halganka dib u xoreynta dalka, Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa muddada uu joogo Maxaas kala hadlaya saraakiisha ciidamada qaranka, kuwa halyeeyada difaaca shacabka, masโuuliyiinta iyo bulshada deegaanka, sidii ay u laban-laabi lahaayeen doorkooda dagaalka ka dhanka Argagixisada oo ay dadka reer Hiiraan ku wajaheen si geesinnimo iyo isku-duubni leh.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo muddo bil ah u jooga gobolada dhexe ee dalka howlgallada dalka looga sifeynayo Khawaarijta ayaa hoosta ka xariiqay in dagaalka ka dhan ka ah Argagixisada uu socon doono inta laga ciribtirayo guud ahaan dalka Soomaaliya.
โWaxa aan soo gaaray degmada Maxaas ee Gobolka Hiiraan oo aan u imid dardar galinta howgalada ciribtirka Khawaarijta. Waxaan ku soconnaa deegaanno Khawaarijtu ku ukumeystay, waqti dheerna ku dhibaateynaysay shacabka Soomaaliyeed. Aragagixisada Khawaarijta ah goobo badan oo dalka ka mid ah waa ku jabeen, degaanno badanna waa laga xoreeyay, waxaana cadaatay in dadka Soomaaliyeed ay yihiin geesiyaal u huri kara naftooda xoriyadadooda iyo mustaqbalka caruurtooda, ilaalinta qaranimadooda, iyo difaaca karaamadoodaโ, sidaasi waxaa yiri:- Madaxweyne Dr: Xasan Shiikh Maxamuud oo ka hadlaayay safar uu ku tegay Degmada Maxaas.
Madaxweynaha oo bartiisa Bulshada ku qoray farriin ayaa ku bogaadiyay shacabka Soomaaliyeed sida ay u garab taagan yihiin Dowladdooda iyo Ciidankooda, ayaa sidaan yiri:- โDhamaan qeybaha kala duwan ee dadka Soomaaliyeed oo ay ka mid yihiin bulshada rayidka, haweenka iyo dhalinyarada waxaan ugu baaqayaa in qof kasta uu door muuqda ku yeesho inaan dalkeena ka xoreyno Khawaarijta. Waxaa bilaabanaya taariikhda dib u curashada Soomaaliya, qof kastana waa inuu u diyaar garoobo baalkii uu ku yeelan lahaa taariikhda cusub ee qormeysaโ.
Haddaba Waa maxay muhiimadda safarka Madaxweynahaย Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ee Degmada Maxaas? Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa isaga oo xiran dharka ciidamada waxa ka degay degmada Maxaas ee Gobolka Hiiraan, waxa uu kulamo la qaadanayaa siyaasiyiinta beelaha dega Gobollada bartamaha Soomaaliya, isaga oo kala hadlaya arrimaha dib u xoreynta iyo in deegaannadaasi laga dhigo kuwa ka caaggan kooxda Khawarijta ah ee Al-Shabaab.
Dr. Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Maxaas u qorsheeyay bar laga hoggaamin doono dagaalka, waxaana hadda socda abaabulkii ugu ballaarnaa oo ay sameynayaan beelaha iyo ciidamada Dowladda Federaalka Soomaaliya. Degmada Maxaas ayaa ah meel leh muhiimad istiraatiiji ah marka loo eego in laga hoggaamiyo dagaalka lagu xoreynayo dhulka seddex xagalka ah ee u dhexeeya Hiiraan, Galgaduud iyo Shabeellaha dhexe, iyadoo Safarka Madaxweynaha ee Hiiraan uu ku soo aadayo iyada oo uu jiro khilaaf siyaasi ah oo u dhexeeyo Madaxda Hirshabeelle iyo Gobolka Hiiraan.
