Dhaqaalaha Kooxda Argagagxisada ah ee Al-shabaab ayaa ka caawiya sii wadidda fulinta howlgalladooda guracan iyo maalgalinta weerarada Argagaxinimo ee lagu dilay kumunaan Rayid ah oo waxba galabsan iyo Ciidamada Soomaaliyeed iyo kuwa deriska ah, waxayna Khwaarijtu ku maalgaliyaan habab kala duwan howlahooda Argagixisinimo, sida Laaluush, Baad, Xawaaladaha , Afduubka iyo lacag dhaqidda, balse waxay sameeyaan ilo dhaqaale oo iyaga u gaar ah, sida ay tilmaameyso Waaxda Caddaaladda ee Wadanka Maraykanka, waxaana ka mid ah Baadda Dadka waayeelka ah, Ganacsatada iyo Beeraleyda, ka faaideysiga ganacsiga Baabuurta, Xawaaladaha Moobeylada iyo xad gudubyada lagu sameeyo Xoolo dhaqatada.
Khawaarijtu waxay sidoo kale sifo sharci darro ah dakhli uga helaan qodidda Macdanta, ka ganacsiga dhuxusha, Daroogada ( oo ay ka iibiyaan kooxaha Dambiilayaasha ah), Foolka Maroodiga, Xoolaha iyo Sonkorta, kooxdu waxaa kaloo ay canshuuro ku soo rogaan Dadka, Shirkadaha, Burcad-badeedda, waxaya lacago ka qaadaan wax soosaarka Beeraha iyo Dhulka,marka waa dambi in si ula kac ah loo bixiyo ama la isku dayo in la taagero maaddi ahaan ama Agab ahaan in la siiyo Kooxda Khawaarijta ah.
Dowladda Soomaaliya ayaa mar walba soo saarta Awaamiir ku aadan in aan wax dhaqaale ah loo fidin Karin Kooxda Argagixisada ah nooc kasta oo ay ahaadaamba, sidaasi awgeed ayaa dhawaan War ka soo baxay Xafiiska Xeer ilaaliyaha guud ee Qaranka lagu sheegay in loo soo gudbiyay Kiisas la xariira Lacag dhaqidda iyo maalgalinta Argagixisada, islamarkaana uu qaadayo tallaabada uga aadan baarista iyo dacwo oogista shaqsiyaadka la tuhunsan yahay, kiisaskaasi ย ayaa waxaa ย Xafiiska u soo gudbiyeen Xaruunta Warbixinnada Maaliyadda JFS.
โXafiiska Xeer Ilaaliyaha Guud ee Qaranka, isagoo gudanaya waajibaadka shaqo ee ka soo saaray baaris iyo oogis dambiyada, waxa uu tallaabada ku habboon ka qaadanayaa Kiisaska soo gaaray iyo shaqsiyaadka la tuhunsan yahay, wuxuuna ugu dambeyntiiย Xafiisku uu bulshada uga digaayaa dhammaan falalka lidka ku ah sharciga, wuxuuna ugu baaqayaa in la dhowro xeerarka iyo shuruucda Dalka u deganโ, ayaa lagu soo gabagabeeyay Warkaasi.
Tallaabadaani uu qaaday Xafiiska Xeer Ilaalintu ayaa waxa ay ku soo aadeysaa kadib markii la meelmariyay sharciyo badan oo ku aadan Argagixisada, kuwaasi oo lagula dagaalamayo, maadaama ay dhaqaale badan ka sameeyeen lacagaha Baadda ah, Dhuxusha, Macdanta, Daroogada, iwm, waxaa kaloo jira qaab kale oo ay dhaqaale ka sameeyaan, taasina waxaa la yiraa โlacag dhaqiddaโ.
Dhinaca kale Dowladda Soomaaliya ayaa dhawaan soo saartay War Saxaafadeed ku aadan ku si giijinta cuneqabateynta dhaqaale ee Kooxda Argagixisada ah ee Khawaarijta, waxayna ku bilowday โDagaalka ay iclaamisay Dawladdaย Federaalka Soomaaliya bartamihii sannadkii la soo dhaafey, ayaa waxaa uu ka koobnaa saddex weji oo loogu talagaley in dalka looga ciribtiro kooxaha Khawaarijta. Mid ka mid ah Seddexda Aag ee dowladdu ay ka beegsanayso Khawaarijtu, waa dhaqaalaha, kaasoo ah isha ugu wayn ee Khawaarijtu u isticmaasho socodsiinta dembiyada ay ka galayaan Qaranka Soomaaliyeed, deriska iyo dunida inteeda kaleโ.
โMaanta, waxa ay mar kale dowladdu la wadaageysaa shacabka Soomaaliyeed halka uu marayo dagaalka dhaqaale ee ay kula jirtay Khawaarijta tan iyo markii uu Madaxwaynaha Jamhuuriyaddu ku dhawaaqay dagaalkaan bartamihii sannadkii hore. Ka dib dagaal adag oo dowladdu ay Khawaarijta uga qaaaday dhammaan Ilihii uu dhaqaaluhu uga soo xaroon jiray, waxaan ku faraxsanahay in aan ku dhawaaqno maanta in aan joojinay kala bar dhaqaalihii ay heli jireen Khawaarijtu. Sidoo kalena hawlgab laga dhigay nidaamkii maaliyadeed ee Khawaarijta ee isku xirnaa ka dib markii ay dowladdu qaadday tallaabooyinkaan:โ ayaa lagu yiri Warsaxaafadeedka.
Tallaabooyinka ayaa waxaa ka mid ah. 1-Waxaa la joojiyay hanaankii Khawaarijtu ay lacagaha ku dhex marsiin jirtay nidaamka maaliyadeed ee dalka, sida bangiyada iyo xawaaladaha.
2-ย Waxaa la xayiray xisaabaadkii bangiyada iyo teleefonadii Khawaarijtu ku uruursan jirtay dhaqaalaha kuwaas oo lagu xanibay malaayiin dollar.
3-Waxaa la joojiyay baaddi Khawaarijta ee badeecadaha ka soo dega dekadaha iyo garoomada diyaaradaha.
4- Waxaa la joojiyay nidaamkii ay Khawaarijtu ku baadi jirtay dadka wax kala iibsada iyo awooddii ay u lahaayeen in ay helaan xogta wax kala iibsiga.
5- Waxaa la burburiyay goobihii ku hareeraysnaa magaalada Muqdisho ee ay ku qaadan jireen lacagaha baadda ah.
6- Waxaa Khawaarijta laga qabsaday magaalooyinkii ugu waawaynaa ee ay u isticmaali jireen uruurinta xoolaha ay ka dhacaan dadka, sida Masaajid Cali Guduud, Xarardheere, Moqokori, Aadan Yabaal iyo kuwo kale oo u ahaa ilo dhaqaale.
7- Waxaa la qaarajiyay 20 ka mid ah horjoogayaasha qaabilsanaa uruurinta dhaqaalaha baadda ah ee Khawaarijta, waxaa sidoo kale cadaaladda la marsiiyay in ka badan 50 ka tirsan maleeshiyaadka sida gaarka ah ilaalada uga ahaa baadda Khawaarijtu ka qaataan shacabka Soomaaliyeed iyo 15 Gaari oo ah kuwa ay ku uruurin jireen baadda oo iyana gacanta lagu dhigay, qaarkoodna la burburiyay.
Waxaana War saxaafadeed lagu tilmaamay in Natiijada ka dhalatay tilaabooyinka kor xusan, ay yihhin inย inka badan 50 % hoos u dhacay dakhliga Khawaarijtu, islamarkaana uu si guud u kala daatay nidaamkoodii maaliyadeed oo keentay in iyaga dhexdoodu ay kala xadaan intii u soo hartay, iyo ugu danbayn in dhawrkii bilood ee la soo dhaafay ay Khawaarijtu bixin wayso lacagihii ay siin jirtay maleeshiyaadkooda iyo kharashaadkii guud ee dhaqdhaqaaqooda oo gaabis wayn uu ku yimid.
โInkasta oo ay jiraan guulahaan, hadana dowladdu waxa ay la socotaa in ay wali jiraan qaabab ay Khawaarijtu ku baadayso muwaadiniinta Soomaaliyeed iyo shakhsiyaad weli ku lug leh kala gudbin iyo uruurin baadda Khawaarijta kuwaas oo lagu raad joogoโ, ugu dambeynta waxay ย Dowladda Soomaaliyeed, la wadaagaysaa shacabka Soomaaliyeed in dagaalka dhaqaale ee ay kula jirto Khawaarijta lana sii labanlaabayo ilaa la xaqiijiyo in aanay Khawaarijtu hal shilin ka helin dalka Soomaaliya, ayna dowladdu ku raad-joogto goobaha iyo ilaha ay Khawaarijtu wali ka hesho ama ku keydsato Dhaqaalaha kuwaasoo ah gudaha iyo dibadda intaba.
โWaxaan mar kale waydiisanaynaa shacabkeenna sharafta leh in ay ka feejignaadaan nooc kasta oo la macaamil dhaqaale ah ee lala yeesho Khawaarijta, waana in ay ogaadaan in kor loo qaaday heerka dabagalka ilaha dhaqaale ee Khawaarijtaโ.ayay Dowladdu tiri.
Waxaa kaloo jira in Ciidanka Booliska Maamul-goboleedka Puntland gaar ahaan kan Gobolka Bari uu gacanta ku soo dhigay gaari waday lacago Euro madow ah iyo shaqsigii waday, kadib Hawl-galo ay sameeyn Ciidanka Booliska ayna ku soo qabteen gaariga iyo lacago madow been-abuur ah,waxaana la sheegay in Gaarigu uu ka yimid magaalada Xaafuun ee Gobolka Bar,i isaga oo la qabtay xilli uu soo galayay magaalada Boosaaso.
Dowladda Soomaaliya, waxa ay si wayn ugu mahadcelinaysaa ganacsatada Soomaaliyeed doorkooda ku aaddan in loo hoggansamo nidaamka hufnaanta maaliyadeed iyo ka feejignaanta dhaqaale ee Khawaarijta, waxaan sidoo kale shacabka Soomaaliyeed uga mahadcelinaynaa doorkeeda, si gaar ah waxaa bogaadin iyo hambalyo u mudan geesiyaasha Ciidanka Xoogga Dalka, dadka deegaanka iyo saaxiibada caalamiga ah ee gacanta ka gaystay guulaha laga gaaray dagaalka dhaqaale ee lagu la jiro Khawaarijta, sidaasi awgeed waa muuqataa in nidaamkii maaliyadeed ama dhaqaale inuu dhulka sii galayooo ay ku tiirsaneyd Khawaarijtu, marka sooma dhihi karno dhaqaalaha Kooxda Khawaarijta ah waa uu sii bu-burayaa.
