Xiisada Geeska Afrika ayaa soo cusboonaatay dabayaaqadii bishii Agoosto markii labo diyaaradood oo kuwa Xamuulka ah oo Milateriga Masar ay ku soo degeen caasimadda Soomaaliya ee Muqdisho, iyagoo wada Hub, Rasaas iyo ilaa (300) oo ka tirsan ciidamada sida gaarka ah u tababaran ee Kumaandooska, sida ay qortay Jariiddada African Defense Forum (ADF).
Askarta oo ku labisan qalabka dagaalka, ayaa si iskood ah u istaagay Waddada laamiga ah, iyadoo sarkaal ka tirsan dowladda Masar uu ku macneeyay in ciidamadan ay yihiin kuwii ugu horreeyay ee kumanaan Askari ah oo imaanaya, kuwaasi oo loo igmaday heshiis amni oo dhawaan la saxiixay, si loo qalabeeyo loona tababaro cutubyo ka tirsan ciidamada Soomaaliya, isla markaana gacan ka geysta ilaalinta ย xarumaha dowladda iyo Masuuliyiinta.ย Ballanqaadka Masar ee ah inay kumannaan Askari u soo dirayso Soomaaliya ayaa ah calaamaddii ugu dambaysay ee xiisadaha Geeska Afrika ee sii kordheysa, balse dadka wax falanqeeya ayaa rajo ka qaba in dagaal baaxad leh lagu baajinayo imaashaha Ciidamadaasi.
Masar ayaa hadda la sheegay in 1,000 kamaandoos ah ay ka joogaan Soomaaliya, waxaana laga yaabaa in bilaha soo socda la geeyo ilaa 10,000 Askari. Waxa ay 5,000 oo Askari ugu yaboohday dhammaadka sanadkan ciidamo cusub oo ka tirsan kuwa xasilinta Midowga Afrika, waxa ayna si gooni gooni ah u diri kartaa 4,000 oo kale oo Kumaandoos ah, taasi oo qeyb ka ah heshiiska dhanka difaaca ee ay la gashay Soomaaliya, waa sida ay qortay Waaxda Difaaca Afrika ee Wasaaradda Gaashaandhigga Maraykanka (ADF). โMasar waxaad ku leedihiin saaxiibo iyo walaalo aad ku tiirsanaan kartaan,โ Madaxweyne Abdel Fattah El Sisi ayaa u sheegay Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo Saxafiyiinta hortooda ku sugnaa intii uu socday shir madaxeedkoodii Agoosto. “Masar ma ogolaan doonto cidna in ay khatar geliso Soomaaliya ama ay wax u dhinto ammaankeeda.”
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Carabta ee Masar Cabdulfataax Al-Siisi ayaa mar kale xaqiijiyay taageerada Soomaaliya, isaggoo ku dhowaaqay inay la dagaal galayaan haddii loo baahdo, xilli ay ka sii dareyso xiisadda Soomaaliya kala dhaxeysa Itoobiya, taasi oo ka dhalatay Is af-garad ku sheegii uu Abiy Axmed la galay Muusi Biixi.
Al-Siisi ayaa sheegay in Soomaaliya ay tahay xubin muhiim ah oo ka tirsan Ururka Jaamacadda Carabta, sidaasi darteedna aysan aqbaleyn in loo hanjabo, wuxuuna Carabka ku adkeeyay in Soomaaliya ay xaq u leedahay “difaac wadareed” sida ku cad Axdiga Ururka.
โAnagu ma hanjabeyno, laakiin ma ogolaan doono inuu qofna u hanjabo Soomaaliya. Masar waxay marwalba garab taagan tahay Soomaaliya,” ayuu yiri Madaxweyne Al-Siisi, oo xaqiijiyay in diyaar u yihiin haddii Soomaaliya ka codsato taageerada difaaca Qaranimadeeda, waxaana hadalka Madaxweyne Al-Siisi ayaa imanaya xilli ay kasii dareyso xiisadda Soomaaliya iyo Itoobiya, taas oo saameyn xooggan ku yeelatay gobolka kadib markii Masar ay magaalada Xamar ka soo dejisay Hub iyo qalab Milateri oo lagu taageerayo ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed.
Dowladaha Mareykanka iyo Masar ayaa taageeray madax-banaanida iyo midnimada dhuleed ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, iyagoo ka soo horjeestay damaca guracan ee dowladda Itoobiya.โMareykanka iyo Masar waxa ay ka soo horjeedaan xadgudubka iyo damaca dhuleed ee Itoobiya,โ ayaa lagu yiri qeyb ka mid ah shir jaraaโid ay si wadajir ah magaalada Qaahira ay ugu qabteen Wasiirka Arrimaha Dibadda Masar Badr Abdelatty iyo xoghaya arrimaha dibadda Mareykanka Antony J. Blinken.
Dhinaca kale Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah ee Soomaaliya Axmed Macallin Fiqi ayaa magaalada New York kulan kula qaatay Wasiirrada arrimaha dibadda dalalka Masar iyo Eritrea, Badr Abdelatty iyo Osman Saleh, waxayna Wasiirrada ay magaalada New York ee dalka Mareykanka uga qayb gelaya kulanka 79-aad ee Golaha Guud ee Qaramada Midoobay.
Seddexda Wasiir ayaa ka wadahadlay qorshaha iskudubarid heer sare ah iyo rabitaanka siyaasadeed ee 3-da dal, si loo gaaro yoolalka iyo danaha ay wadaagaan dowladaha Soomaaliya, Masar iyo Eritrea.
Wasiir Fiqi kulanada uu ka wado magaaladda New York ee dalka Maraykanka ma ah kuwa kala joogsi leh waayo waxa uu Madaxda caalamka u sheegayaa Xabashida dhul boobkeeda iyo Damaceeda waalan ee aan salka laheyn. Wasiir Fiqi waxa uu la kulmay Wasiir Axmed oo ka socday dalka Kanada waxa uuna ka qeybgalayaa shirk QM ee New York,Wasiir Axmed ayaa ah nin asalkiisu yahay Soomaali.
Raโiisul Wsaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamse Cabdi Barre ayaa kulan muhiim ah la yeeshay Madaxweynaha dalka Mareykanka Mudane Joe Biden, intii lagu guda jiray shirka guud ee Qaramada Midoobay ee magaalada New York, kulankaasi ayaa diiradda lagu saaray xoojinta iskaashiga iyo xiriirka istiraatijiga ah ee u dhaxeeya Soomaaliya iyo Mareykanka.
Raโiisul Wasaare Xamse ayaa uga mahadceliyey dowladda Mareykanka iyo shacabkeeda taageerada joogtada ah ee ay siiyaan dowladda iyo shacabka Soomaaliyeed, gaar ahaan dhinacyada muhiimka ah ee amniga, dib-u-dhiska dowladnimada iyo dagaalka ka dhanka ah argagixisada caalamiga ah. Raโiisul Wasaare Xamse iyo Madaxweyne Biden ayaa mar kale xaqiijiyay madax-bannaanida, midnimada, iyo gobonimada dhuleed ee Soomaaliya, iyagoo qiray in ay muhiim u tahay xasilloonida gobolka Geeska Afrika.
โ ficillada Itoobiya qaadayso waa kuwo qalqal gelinaya nabadgalyada, waxayna halis weyn ku yihiin Amniga iyo xasiloonida guud ahaan Geeska Afrikaโ, sidaasi waxaa yiri:-Raโiisul wasaare Xamse oo khudbad ka jeedinayay kulanka guud ee Qaramada Midoobay ayaa tilmaamay in Soomaaliya caddayneyso xaqa ay u leedahy Difaaca, midnimadeeda dhulkeed ee jamhuuriyadda Soomaaliya. โSoomaaliya waxay cadaynaysaa xaqa ay u leedahay inay difaacdo midnimada dhulkeeda, Waxa ayna ugu baaqaysaa Itoobiya in ay joojiso daandaansiga ay waddo oo ay u hoggaansanto shuruucda Caalamkaโ ayuu yari Raโiisul wasaare Xamsa
By. C/lahi Ruush
