Muqdisho.(SONNA):- Waa hubaal in maqalka dhegahaaga ku batay kalmadan (Khawaarij), haba ugu badnaato waayahan oo uu labo lixaadsaday Jihaadka dalka looga xorreynayo Kooxda Khawaarijta, kaas oo ay iska kaashanayaa dowladda federaalka iyo Shacabka Soomaaliyeed.
Haddaba macno ahaan maxay u taagan tahay kalmadan, halkeese kooxdan asal ahaan ka soo jeedaa, waa maxayse waxa dhabta ah ee Khawaarijtu u taagan tahay?
Culumada Soomaaliyeed oo ah dadka inoogu cilmiga badan macnaha dhabta ah ee Kalmadan Khawaarij u taagan tahay, waana dadka sida dhabta ah u tilmaami kara cida ay yihiin Khawaarij.
Shiikh Bashiir Axmed Salaad oo ka mid ah culumada Soomaaliyeed ayaa fasiraad kooban ka bixiyay micnaha kalmada Khawaarij iyo asal ahaan halka ay ka soo jeedaan.
“ Kalmada Khawaarij macnaheedu waxaa weeyaan kuwa ka baxay, waxaa loola jeedaa labo sheyba waa ka baxeen, mid waxaa weeyee Diinta oo wax xag Alle ka yimid (SWT), oo la rabay in sida ay ahayd loo qaato ama lagu dhaqmo ayay ka baxeen oo wax kale oo iyagu ay sameysteen ayay ku dhaqmayaan, mida kale waxaa weeye, waxay ku baxeen ummadda ayay ku baxeen, ummadda sharafteedii iyo xormadii la isku lahaa ayay ku baxeen,”.
Sida ku cad sooyaalka iyo taariikhda sugan ee Islaamka Khawaarij” Waa firqo Diimeed ka habowday , waddada toosan ee islaamka, waxayna ka dhashaan Khillaafaadka muslimiinta dhexdooda,”.
Marka la joogo Soomaaliya iyo faraca Khawaarijta ee halkan ka soo ifbaxday waxay ku suntan yihiin firqadii ugu arxanka darneyd ee si wadajir ah u gumaada nooc waliba ay leeyihiin Bulshada muslimiinta ah ee Soomaaliyeed.
“ Sifooyinkaas waa ay badan yihiin, laakiin sifooyinkood axaadiis kala duwan ayaa lagu tilmaamay, waxaa ka mid ah axaadiistaasi “ Dadka Muslimiinta ah ayay laaynayaan, sifooyinka kale waxaa ka mid ah dhalinyaro yar yar ah oo caqligooda kooban yahay marka ficilada ay sameynayaan, ficilo miisaaman ma ahan,” ayuu yiri Shiikh Xasan Jaamici.
Cadeymaha muujinaya in Al-shabaab ay yihiin Khawaarij kullansatay tilmaamihii uu sheegay Nebigeenna Maxamed (NNKH), waxaa ka mid ah beegsiga goobaha Diinta iyo culumada. Haddaba maxay Diinta islaamka ka qabtaa la macaamilka Khawaarijta?, Muxuuse noqonayaa xukunka qofka ogaal ula macaamila Khawaarijta?. Waxaa markale inoo sharxaya Sheikh Xasan Jaamac oo ka mid ah culumada Soomaaliyeed.
“ Ilaahey qur’aankiisa wuxuu ku yiri, wanaaga, kheyrka iyo samaha isku kaalmeeya, laakiin dambiga ama wixii fal-dambiyeed ka dhalanayo ama cadaabo abuurayo iyo colaad yaa la isku kaalmeyn, ficilkan oo ah dad wax dilaayo sida Khawaarij aad ku kaalmeyso sida Aayadu ay tilmaameyso iyaga ayaad la mid noqoneysaa,”
Culumada Soomaaliyeed bayaan ay soo saareen waxay isku raaceen in ay xaaraan tahay Garsoor u doonashada, taageerida, qarinta qof ka mid ah iyo dhaqaale siinta Khawaarijta.
Kooxda Khawaarijta Al-shabaab ayaa ku jabay dagaalladii ugu dambeeyay ee ka dhacay gobollada dalka sida Hiiraan, Shabeellaha dhexe, Galguduud iyo Mudug, waxaana hadda dhaq-dhaqaaq la doonayo in lagu ciribtiro Khawaarijta ka bilowdeen deegaannada Jubbaland iyo Koonfur Galbeed, halkaas oo deegaanno ka mid ah laga xorreeyay.