Muqdisho(SONNA):-Khawaarijta oo dagaalkii ugu weynaa ku qaaday Kuliyaadka 5-ta ah ee diintu ilaalisay mudadadii 15 ka sano ahayd ee la soo dhaafay.
Marka aad si fiican u dhugato dhaqanada aadka u xun oo maalmahaan laga soo warinaayo goobihii laga xoreeyay khawaarijta waxaa kuu soo baxaaya sida ay u baabi’yeen kuliyaadka shanta ee Shareecada islaamka waajib ka dhigtay in la dhowro.
Waxaa ka mid ah kuliyaadka 5-ta ah.
Tiirka koowaad:
.حفظ الدين ilaalinta diinta.
Waxay ku xad gudbeen laba asaas oo saldhig u ahaa shacabkeena oo diintooda lagu dhowray markii ay soo gaartay illaa iyo hadda,
Waana DUGSIYADA QURAANKA, MACALIMIINTOODA,MASAAJIDDA IYO CULIMADEENA.
waxaa laga soo wariyay deegaanada laga xoreeyay Dugsiyo la xiray iyo masajid bakhaarao laga dhigtay. Waxaa intaas sii dheer culimo la masaafuriyay, kuwa la dilay iyo kuwa lagu qasbay in ay aamusaan.
Tiirka labaad:
وحفظ النفس ilaalinta Nafta
Islaamku wuxuu gaarsiiyay in naf la dilo in ay la mid tahay in dadka oo dhan la dilo, iyaga oo xadkaas Alle jideeyay dhaafaya Waxay dileen boqolaal ama kumanaan Muslim ah oo siyaabo Kala duwan u laayeen, waxaana ugu xanuun badan qaar lagu hor dilay ehelkooda iyo qaraabadooda kadib markii qoorta laga gooyay madaxyadooda la suray geedo si loogu cabsi galiyo dadka kale waana jariimo aad u xun oo khawaarijtu ka galeen shacabkeena.
Tiirka saddexaad:
وحفظ العقل .ilaalinta Caqliga
Ilaalinta Caqliga in laga ilaaliyo mukhaadaraadka waxaan ka waajibnimo yarayn in laga ilaaliyo fikradaha kooxaha dhunsan in lagu abaabiyo ciyaalka iyo dadka aan wax garasho ah lahayn.
Waxaan ognahay in ay caqliga ka dooriyeen boqolaal ilmo ah o ay qaraxyo ku soo xireen ama xataa ku soo qanciyeen in waalidkooda iyo xigtadooda soo laayaan taas oo looga dhigay diin iyo jihaad, sidaas ayayna ugu xadgudbeen caqligii loo ilaaliyay muslimiinta.
Tiirka afraad:
وحفظ العرض
Sharafka iyo cirdiga musliinta in lagu xad gudbaa waa jariimo iyo kabiira aad u weyn oo lagu kasbado ciqaab aad u adag, islaamkuna wuu xarimay, weyna ku xadgudbeen, waxaana jira murugooyin badan oo ay ku reebeen goobihii ay joogeen, waxaana la soo wariyay kufsi, iyo boob ay ku sameeyeen qoysas badan oo qaarkooda dhibkii nafsiga ahaa oo soo gaaray la waashay ama u geeriyooday,
Waxaa jira rag aan la aqoon oo aan soo marin waddo sharci ah oo si qasab ah ku guursaday gabdho, muddo haystay ilmo ka dhalay, magacyadooda aan la qoon, meelo loo raaco aan la aqoon, taas ayaana ku reebtay qoysas badan tiiraanyo iyo ciil aad u weyn.
Tiirka shanaad:
.وحفظ المال ilaalinta maalka
Waa qoddob asaasi ah oo lama taabtaan ah in la ilaaliyana ay waajib tahay xoolaha muslimka la boobo a waa xaaraan,In xoolaha dadka lagu qaato si baadil ah iyo magacyo badan sida Zako, taakulo, iyo wax kale loona muujiyo in diin iyo jihaad loogu adeegayo kadibna lagu laayo Isla dadkii laga qaaday, lagu dumiyo guryahooda, lagu marin habaabiyo caruurtooda masaakiinta ah iyada oo la isticmaalaayo xoolihii laga qaaday dadkeena, qayb kalana loo keydsado in dano gaar ah lagu fushado oo ganacsi iyo guryo lagu dhisto waa dambi aad u weyn, Waana dhaqanka khawaarijtu la timid oo lagu arkay kuna caan baxeen.
Ugu dambayntii waxaan Allaah uga mahad celaynaa kadibna Dowladdeena iyo shacabkeena oo iskaashanaya in deegaanada qaar lagu jabiyay lagana qaaday culayska dhan walbo ah oo ay ku haayeen shacabkeena,
Deegaanada Wali hartay waxaan xasuusinayaa in laga adkaan karo oo laga guulaysan karo lana soo tijaabiyay.
Caruurta,odayaasha iyo cidkasta oo la qalday waxaa u furan Wali in ay ka soo tagaan Kuna soo laabtaan dadkooda iyo dalkooda.
Shacabka kaashaday dowladdooda ee iska xorreeyay khawaarijta waxaan u sheegayaa Wali aad uma Foga ee taxadar qaba, dhagarta cadawgana iska ilaaliya.
Xuquuqda qormaddan waxay u sugan tahay. Cabdiraxiim Ciise Caddow.
Agaasimaha Shaqaalaha iyo Tababarrada Wasaaradda Warfaafinta dhaqanka iyo dalxiiska Dowladda Federaalka Soomaliya.
