Waxaa jirta in mar dhow uu dalka si rasmi ah uga billowdo Wejiga labaad ee dagaalka ka dhanka ah Kooxda Khawaarijta ah ee Al-Shabaab ayaa waxaa mar kale ujeedada dagaalkan waxaa faahfaahin ka bixiyay Madaxweynaha JFS Dr: Xasan Sheekh Maxamuud, waxa uuna ka hor caddeeyay Baarlamaanka Soomaaliyeed ayaa mar kale ku celiyay in dowladdiisa ay ka goโan tahay la dagaalanka Shabaab, si dalka looga xoreeyo, isagoo carabka ku adkeeyay in Wejiga labaad ee howlgalka oo ay ka qeyb-qaadan doonaan dalalka dariska ah uu noqon doono kii ugu dambeeyay ee lagu soo afjarayo kooxda Al-Shabaab oo in ka badan 15 sanno dagaal ka wada gudaha Soomaaliya.
โGoor dhow, waxaa dib u billaanabanaa wejiga 2aad ee howlgalladaasi kaasi oo noqonayaa midka lagu soo afjarayo jiritaanka Khawaarijta Al-shabaab haddii Alle oggolaadoโ ayuu yiri Madaxwaynuh, sidoo kale wuxuu sii raaciyay โKhawaarijta Al-shabaab waa cudur daawadiisu tahay dabargoyn. Dowladda aan anigu hoggaamiyana waxaa ka goโan in la ciribtiro Al-shabaab, loogu tago goob iyo god kasta oo ay ku jiraan. Waxaan aamminsanahay in dagaalkoodu yahay waajib diini ah oo ay tahay inuu qof kasta oo muslim ah ka qayb qaato.โayuu sii raaciyay.
Madaxweynaha ayaa sidoo kale xusay doorka culumada ee ku aadan dagaalka ay iclaamisay dowladdiisa, maadaama ay horay Fatwo uga saareen la dirirka Shabaab, waxa uuna intaasi kusii daray in bulshada Soomaaliyeed iyo cid kasta oo ay heli karaan ay dooneen taageero, si meel looga soo wada jeesto kooxda Al-Shabaab. โAnnagoo aragtidaasi ka duuleyna ayaan abaabulnay Culumaaโudiinka Soomaaliyeed, waxayna si geesinimo leh uga soo saareen fatwo diini ah oo ku aaddan Khawaarijnimada Al-shabaab. Waxaan, sidoo kale, taageero iyo garab istaag uga raadsanay cid kasta oo nala garabgeli karta dagaalka xaqa ah ee aan kula jirno khawaarijta sida arxanka darrada ah u hortaaggan in dadkeenu ku noolaadaan nolol karaama leh.โ ayuu yiri Xasan Sheekh.
Madaxweynuhu wuxuu hoosta ka xariiqay in dagaalka ay kula jiraan Al-Shabaab aysan dowladdu ka laheyn dan siyaasadeed, balse u jeedka uu yahay in shacabka laga dul-qaado kooxdaan oo weeraro saf-ballaaran ah ka fulisa dalka oo dhan iyo xitta dalalka dariska ah. โWaxaan rabaa in aan labada gole ee Barlamaankeena sharafta leh hortiisa hoosta uga xariiqo in dagaalka Al-shabaab uusan aheyn mid siyaasad geli kara. Dhiigga iyo amniga Shacabka Soomaaliyeed ma ah mid siyaasad iyo gorgortankeeduba ka furan yihiin, sidaa daraaddeed, waxaan aaminsanahay inay waajib tahay in laga fogaado isqabqabsi kasta oo siyaasadeed oo fursad looga mashquulo u abuuri kara Khawaaarijta Al-shabaab.โ ayuu hadalkiisa kusoo gabagabeeyay Madaxweynaha Jamhuuriyadda federaalka ah ee Soomaaliya.
Marka iyadoo laga duulayo amarka Madaweynaha ayaa la wadaa diyaargorow iyo dagaallo hor leh oo ka dhan ah Kooxda Khawaarijta ah, waxaana xusid mudan in Wasiirka Gaashaandhigga Xukuumadda federaalka Soomaaliya Mudane Cabdulqaadir Maxamed Nuur, uu Magaalada Muqdisho ka sagootiyay Guutada 24-aad ee Khaalid Bin-waliid ee ciidanka XDS, kuwaasi oo ku biiraya furimaha dagaalka ee ka dhanka ah Khawaarijta, wuxuuna ciidamada kula dardaarmay dar-dargalinta howlgallada ka dhanka ah khwaarijta, isagoo ciidamada u sheegay in dagaalka ay ku jiraan uu la mid yahay kii Gumeeysiga la isaga dul qaaday, inta howlgalka ay wadaan ayuu ciidamada faray in Bulshada ay kula dhaqmaan si wanaagsan oo ay u dhimriyaan.
โWaxa aad heysataan ee Gadiidka iyo hubka waa Hanti qaran, suurgal ma ahan in aad dayacdid oo inta khawaarij ay qaadato dib shacabka ugu dhibateeyso, gobonimadeenno waa bar inta ay khawaarj dalka nala joogto adduunkana noo aqoonsan yahay in aan dhameystirneenโsidaa waxa yiri wasiirka Gaashaandhigga. Wasiirka ayaa sidoo kale ku dheraaday dhibaatada khawaarijta muddada dheer ay ku heysay shacabka Soomaaliyeed, isaga oo sheegay in dowladda Soomaaliya ay ka goโantahay cirintirka khawaarijta arxanka daran ee Al-Shabaab, dalkana guud ahaan laga sifeyn doono khawaarijta.
Ciidamada xoogga dalka ayaa ka wada deegaanada ay khawaarijtu ku dhuumaaleysaneyso howlgallo looga saaray khawaarijta, si Shacabka Soomaaliyeed u helaan xornimo iyo in la gaarsiiyo adeegyada dowaladnimo oo ay u baahan yihiin, iyadoo Dagaalka ka dhanka ah Khawaarijta uu si lixaad leh uga socda goobo fara badan oo dalka ka mid ah. Mid ka mid ah hawlgadii ugu dambeeyay ayaa Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliya, ciidanka dowlad goboleedka Jubbaland oo ay taageerayaan saaxiibada caalamiga ah waxaa uu xalay uu ka dhacay deegaanno hoostaga Degmada Afmadoow ee Gobolka Jubbada Hoose.
Hawlgalka oo dhacay saddex jeer oo kala duwan waxaa lagu beegsaday goob ay kooxaha Khawaarijta iskuย soo uruursadeen. Wasaaradda Gaashaandhigga ayaa sheegtay inย ilaa iyo 40 xubnood oo ka tirsan Khawaarijta lagu dilay hawlgalkaasi, waxaa halkaasi lagu burburiyay dhagarta Khawaarijta iyo qorshahoodii ahaa in ay dadka Rayidka ah waxyeeleeyaan, iyadoo Shacabka magaalada Xagar ay si diiranย u soo dhaweeyay ciidamada xoogga dalka iyo kuwa Dowlad goboleedka Jubbaland , kuwaasi oo goob fagaare ah isugu soo baxay, iyagoo muujiyey sida ugu faraxsan yihiin guusha ay ciidamada qalabka sida soo hooyeen.
Saraakiisha Ciidanka ayaa Shacabka Xagarย kula hadlay Bartamaha Magaalada waxaana ay uga Mahadceliyeen sida diiran ee ay u soo dhaweeyeenย iyagoo u soo jeediyay inay ciidanka kala shaqeeyaan ciribtirka Khawaarijta, waxayna Ciidamadu si buuxda ula wareegay magaalada Xagar ee Gobolka Jubbada Hoose, halkaasi oo ka mid goobaha ay Khawaarijtu muddo dheer shacabka ku dhibaateyneysay, waxaana ay ciidamada ku guda jiraan howlgalka khawaarijta dalka looga xoreynayo.
Dhinaca kale Ciidanka kumaandooska xoogga dalka ee Gorgor ayaa howlgal qorsheysan ku burburiyey fariisimo ay Khawaarijtu ku lahayeen deegaanno hoos taga degmada Galcad ee gobolka Galgaduud, waxayna Ciidanku howlgalka ka fuliyey degaanada Baraag Sheekh Caamir, Ceel-dhigtaar, Ceel-ciid iyo deegaanno kale, Taliyaha ururka 9-aad ee Gor Gor Dhamme Cabdiwali Axmed Xuseen oo howlgalka hoggaaminayay ayaa sheegay in ujeedada howlgalka uu ahaa baacsiga haraadiga Khawaarijta iyo burburinta goobaha ay ku dhuumaaleystaan.
Taliyaha ayaa sheegay in wada shaqeyn buuxda ay kala dhaxeyso shacabka ku nool deegaanadaasi oo la soo wadaaga xogta Khawaarijta dhuumaaleysiga ah, sidoo kale saraakiisha hoggaamineysa ciidankaan waxay u kuur-galeen xaaladda nololeed ee bulshada deegaanadaas.
Waxaa kaloo jira in Ciidamada Daraawiishta Galmudug oo kaashanayey Ciidanka degaanka Bajeela ay howlgal Qorshaysan oo ay ka fuliyeen Duleedka degaanka Baraag-Ciise waxay ku dileenย xubin ka tirsanย Maleeshiyaadย khawaarijta halka mid kalenaย nolosha ay ku qabteen, ciidanka ayaa sidoo kale gacanta ku dhigayย mooto, isgaarsiinta ciidanka, iyo hubkii ay wateen dhagar qabayaasha la weeraray.
Howlgalkaan ayaa yimid kadib markiiย bulshada degan deegaan Baraag-Ciise ay ciidanka ku soo wargaliyeen in laga qaadayo lacago baad ah oo aysan awoodin, waxayna Sarkiisha howlgalka hogaaminaysay ay warbaahinta qaranka u sheegay in si guul ah uu ku sooย dhaamaday howlgalka.
Howlgal kale oo ay Ciidamada xoogga dalka ku baacsanayeen firxadka khawaarijta ka sameeyay Gobalka Shabeellada hoose,gaar ahaan degaanada deexda ah ee Ceel-maracade, Gaacal-yaabar, Isgoyska Jiirley iyo Garasqaajo, waxaana Howlgalka lagu soo qab qabtay tiro dad ah oo lagu tuhmay inay la shaqeynayeen Khawaarijta, waxaana lagu burburiyay fariimo si qarsoodi ah ay halkaasi uga sameysteen Khawaarijtu.
