Wakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed
EN
Ar
Search
  • Bogga Hore
  • Gudaha
    GudahaShow More
    Wasiirka Maareeye oo Azerbaijan uga qaybgalaya bandhigga Beeraha
    May 13, 2025
    Wasaaradda shaqada oo Muqdisho ku qabagay aqoon isweydaarsi ku saabsan daryeelka Bulshada 
    May 13, 2025
    Wasiirka Gaashaandhigga oo la kulantay danjiraha Turkiga
    May 13, 2025
    Safiirka Soomaaliya ee Kenya oo Xafiiskiisa ku qaabilay Ku-xigeenka Madaxa Olombikada Soomaaliyeed
    May 13, 2025
    Wasiirka Gaashaandhigga oo la kulmay Safiirka Turkiga ee Soomaaliya
    May 13, 2025
  • Caalamka
    CaalamkaShow More
    Madaxweynaha Mareykanka oo gaaray dalka Sacuudiga
    May 13, 2025
    PKK oo ku dhaqaaqday soo afjaridda collaad 40 sano kala dhaxeysay Turkiga
    May 12, 2025
    Putin oo soo jeediyay in Rashia iyo Ukraine ay kulan toos ah ku yeeshaan Istanbul
    May 11, 2025
    Xiisadda u dhaxeysa India iyo Pakistan oo sii kordheysa
    May 9, 2025
    Dadka Gaza oo wajahaya macluul daran & dhimasho joogto ah
    May 4, 2025
  • Maqaallada
    MaqaalladaShow More
    Sahmintii Shidaalka oo heer gabagabo ah soo gaaray (WARBIXIN)
    May 6, 2025
    Xuska 3-da May ee Maalinta Xoriyadda Saxaafadda
    May 3, 2025
    Is-diiwaangali, si aad u hesho xuquuqdaada Codbixinta ee Dastuuriga ah (WARBIXIN)
    April 30, 2025
    Turkiga iyo Soomaaliya oo qalinka ku duugay heshiis Shidaal baaris ah (WARBIXIN)
    April 26, 2025
    ‘Khawaarij Kaba ku Tukade Inta aan ka aqaano ayaa idinkaga filan’ (WARBIXIN)
    April 23, 2025
  • Ganacsiga
    GanacsigaShow More
    𝐒𝐡𝐢𝐫𝐰𝐞𝐲𝐧𝐚𝐡𝐚 𝟏𝟏-𝐚𝐚𝐝 𝐞𝐞 𝐈𝐬𝐤𝐚𝐚𝐬𝐡𝐢𝐠𝐚 𝐆𝐚𝐧𝐚𝐜𝐬𝐢𝐠𝐚 𝐒𝐡𝐢𝐢𝐧𝐚𝐡𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐖𝐚𝐝𝐚𝐦𝐚𝐝𝐚 𝐂𝐚𝐫𝐚𝐛𝐭𝐚
    April 29, 2025
    Waa maxay Starlink oo la siiyay ogolaanshaha? (WARBIXIN) 
    April 19, 2025
    𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐌𝐚𝐫𝐞𝐲𝐤𝐚𝐧𝐤𝐚 𝐨𝐨 𝐤𝐚𝐥𝐚 𝐬𝐚𝐱𝐢𝐢𝐱𝐝𝐚𝐲 𝐇𝐞𝐬𝐡𝐢𝐢𝐬 𝐇𝐨𝐫𝐮𝐦𝐚𝐫𝐢𝐧𝐞𝐞𝐝 𝐨𝐨 𝐠𝐚𝐚𝐫𝐚𝐲𝐚 $𝟔𝟖.𝟓 𝐌𝐢𝐥𝐲𝐚𝐧
    October 1, 2024
    Shirkii Beijing: Fursadaha Afrika iyo Fursadaha Soomaaliya
    September 26, 2024
    Soomaaliya oo hirgalinaysa Lambarka mideysan ee aqoonsiga canshuur bixiyaha
    August 7, 2024
  • Ciyaaraha
    CiyaarahaShow More
    Degmada Heliwaa oo 14 dhibcood kaga badisay degmada Laascaanood
    March 1, 2025
    Wasiirka Cadaaladda oo qeyb galay furitaanka Tartanka Wacyigelinta Nabadda iyo Isdhexgalka Dhalinyarada Gobolka Banaadir
    February 17, 2025
    Danjiraha Soomaaliya ee Uganda oo casho sharaf  ku maamuustay ciyaartoyda 17-jirada ah
    December 28, 2024
    Safaaradda Soomaaliya ee Uganda oo dhiirrigelisay xulka Qaranka ee 17-jirada
    December 24, 2024
    Danjiraha JFS ee Uganda oo casho sharaf ku maamuustay ciyaartoyda xulka Qaranka ee da’doodu ka yar tahay 17 sano,
    December 23, 2024
Reading: Roobabkii ugu dambeeyay ee ka da’ay gobollada maka muuqdaa raadadka El-niino
Share
Font ResizerAa
Wakaaladda Wararka Qaranka SoomaaliyeedWakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed
  • ENGLISH
  • ARABIC
Search
  • Bogga Hore
  • Gudaha
  • Caalamka
  • Maqaallada
  • Ganacsiga
  • Ciyaaraha
Follow US
©2023 || All rights reserved SONNA
Wakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed > Blog > Wararka > Gudaha > Roobabkii ugu dambeeyay ee ka da’ay gobollada maka muuqdaa raadadka El-niino
GudahaWararka

Roobabkii ugu dambeeyay ee ka da’ay gobollada maka muuqdaa raadadka El-niino

By Aadan Sooyaal
Last updated: November 7, 2023
6 Min Read
Share

Roobabkii ugu dambeeyay Gobalada dalka Soomaaliya ka da’ay, maka muuqdaa Raadadka El-niino, maxaa qasaara ah oo ka dhashay ilaa iyo hada.

Waa maxey El-niino?

Khubaro  ku xeeldheer arrimaha cimillada iyo saadasha Hawada waxey ku qeexan El Niño inay tahay dhacdo la xiriirta diirimaadka biyaha bariga Baasifigga meertada ah, oo dhacda saddexdii ama sideedii sano mar la arag ah oo socoto 8-deed ilaa iyo qiyaastii 10-bilood.

Waa wajiga diiran ee qaabka cimilada dhulbaraha ee loo yaqaan ‘El Niño-Southern Oscillation’, ENSO oo loo soo gaabiyay. Waa dhacda gunteeeda sababa waxyeello aan lasoo koobi karin oo culus oo ka tibaaxaysa aagagga ku-meel-gaarka ah iyo bartamaha, inta badan roobabka culus ee da’aya awgood oo mahiigan ah.

Weli ma cadda sida ay ifafaalahan u soo ifbaxayaan, balse  Xeeldheere saadaasha hawada Jacob Bjerknes (1897-1975) wuxuu isku xiray heerkulka sare ee dusha sare ee badda iyo dabeylo daciif ah oo ka imanaya bariga iyo roobab xoog leh oo la socda “ -xigasho meteorologiaenred.com”

Maxaa lagu Ogaadaa El-niino?

Waa maxay cawaaqibyada iyo waxyeellada ay geysan karto? Aaad ayey muhiim u tahay in la helo habraacyo lagu ogaan karo waqtiga. Sidaa darteed, tallaabooyin ku habboon ee la qaadi karo si looga fogaado tirada ugu badan ee suurtogalka ah ee dhimashada.

Waayo, dayax gacmeedyada, buul biyoodka sabeynaya ayaa la adeegsadaa oo badda ayaa lagu lafa guraa si loo ogaado sida ay  xaaladaha dusha sare ee badaha aagga dhul-baraha ay soo bandhiga, waxaana raaca dabaysha ayaa la baaraa maxaa yeelay, sidaan horay u soo sheegnay, isbeddelka dabayshu wuxuu noqon karaa tilmaan in dhacdada El Niño ay dhici doonto.

Oktoobar-Noofambar-December (OND) ee Bariga Afrika waxaa si weyn u saameeya laba ifafaale: El Niño Southern Oscillation (ENSO) iyo Badweynta Hindiya (IOD) ENSO waxaa lagu gartaa kulayl aan caadi ahayn ama qaboojinta Heerkulka Dusha Badda (SSTs) ee ka sarreeya bartamaha iyo bariga equatorial Badweynta Baasifigga.

Inta lagu jiro El Niño (wejiga diirran ee ENSO), SST-yada ka sarreeya bartamaha iyo bariga badweynta Baasifigga waxay noqdaan kuwo ka kulul sidii caadiga ahayd, icpac.net, waxeyna sheegaysaa  jaan-tuska in maalmaha soo socda ay da’ayaan roobab xooggan oo lagu qiyaasay 40% ilaa 60% isla markaana wata daadad ka badan kuwa dhacay, waxeyna roobabka ka di’i doona kenya, koofurta Itoobiya iyo Koofurta Soomaaliya.

Saacadahii ugu dambeeyay iyo maalmahan waxaa koonfurta iyo Bartamaha Soomaaliya waxaa ka Da’ayey  Roobab mahiigan ah oo dabeylo wato, sidoo kale Saameyn wayn u geystay magaalooyin iyo tuulooyin dhaca Baay, Gado, Hiiran iyo magaalooyin kale.

Maxaa Qasaare ka dhacashay oo ay dowladda Shaacisay?

Dowladda Soomaaliya ayaa shaacisay qasaaraha dhimasha ka dhashay roobabkii da’ay maalmahii ugu dambeeyay ka da’ayey gobalada Koofurta Soomaaliya ay gaarayso 10 ruux oo ay ku jiraan laba gabdhood oo 14-jir ah iyo wiil 18 jir ahaa, waxayna dhimashada ka dhacday deegannada dowlad gobaleedyada Jubbalanad, sida ay xaqiijiyeen dadka deegganka.

Iyada oo ay dowladda Federaalka Soomaaliya iyo hay’addaha gargaarku waddaan deddaallo xooggan oo ay ku wajahayaan dhibaatooyinka ka dhashay roobabkan mahiigaanka ah ee ka socda goballada dalka Soomaaliya.

Raadad noocee ah ayay bulshada ku reebayaan roobabkan

Daadadka ka dhashay El-noiino waxay horseedeen in burbur xooggan ay u geystaan waddooyinka, in la geli waayo guryaha, maciishada aas-aasiga u ah bulshada oo cirka isku shareertay, adeegyada muhiimka ah sida caafimaadka, waxbarashada iyo korontada oo istaagay.

Waxaa billowday barakaca dadka gaar ahaan kuwooda ugu taagta daran caruurta, waayeelka iyo haweenka, kuwaas oo aan awood badan u lahayn waxa socda.

Waxaa kaloo xusid mudan carrurutii in ay waayeen oo ay meesha ka baxday waxbarashadii, sidoo kalena Elnino ayaa dhibaato xooggan u geysatay kaabayaasha dhaqaalaha oo ahmiyad wayn u leh bulshooyinka.

Haweenka iyo carruurtu waxay markii horeba ka ahaayeen in ka badan 80% dadka ku barakacay gudaha Soomaaliya.

Bulshooyinka deggan dhulalka ay maraan Webiyadda maxaa la gudboon?

Hay’addaha dowliga labada heer iyo mid dowlad hoose, bulshada kuwa hormuudka u ah iyo warbaahintuba waxaa la gudboon in ay door wanaagsan ka qaataan wacyi gelinta bulshada, sida in ay u hoggaasamaan farriimaha kala duwan ee ay soo saarayaan hay’adaha saadaasha hawada ee heer federal iyo heer dowlad goboleed.

Soomaaliya waa dal nugal oo la qabsaday xaaldaha fatahaadda iyo musiibooyinka dabiiciga ah, khubarada ku xeeldheer arrimaha Isbeddalka cimillada iyo saadaasha hawada waxay hoosta ka xariiqayaan in ay adag tahay in Soomaaliya ay maarayn sax ah la imaan  karto, iyagoo ku sababeeyay hay’adaha dowladda iyo kuwa Sama falka oo si cad aan iskaga waramin qaabka ay u wajahayaan xaaladda El-niino oo raadadkeedu muuqdaan.

Haddaba, waa kuma  cidda u maqan bulshada sidaas oo kale kuwa ku dad iyo hanti beelay roobabkan mahiigaanka ah?

Abdirashid Nur Ibrahim.

Climate Advocate, Communication/Media Expert HOA.

Share This Article
Facebook Email Copy Link Print

MAQAALLADA

Tartamayaasha Dhahar oo caawa u gudbay wareegga 2-aad ee tartanka

WararkaWargayskaWaxbarashada
March 3, 2025

Wasiirka Maareeye oo Azerbaijan uga qaybgalaya bandhigga Beeraha

Banku (SONNA): Wasiirka Beeraha iyo waraabka JFS Xil. Maxamed Cabdi Xayir ( Maareeye) iyo wafdigii…

May 13, 2025

Dowladda FS oo Aw-dheegle Diyaarad kaga soo qaadday dad shacab ah oo ku dhaawacmay Qarax miino Shabaab ay la beegsadeen

Aw-dheegle(SONNA) Ciidanka Xoogga Dalka iyo dadweynaha degmada Aw-dheegle ee gobolka Shabeellaha Hoose oo is garabsanaaya ayaa…

September 7, 2019

Ra’iisalwasaaraha Soomaaliya iyo wafdi uu hogaaminayo oo gaaray Magaalada Baydhabo halkaasoo siwayn loogusoo dhaweeyey

Baydhabo(SONNA) Wafdigan uu hoggaaminayo Ra”iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya mudane Xasan Cali Khayre ayaa goor…

September 8, 2019

WARAR DHEERAD AH

Doorka Haweenka ee Hogaaminta dalka iyo siyaasadda oo laga hadlay “SAWIRRO”

Garoowe (SONNA) - Hotelka Martisoor oo ku yaala magaalada Garoowe ee xarunta Dowlad goboleedka Puntland waxaa maanta kulan ku yeeshay…

Wararka
January 1, 2021

Ciidanka Xoogga oo howlgal ka sameeyay deegaanno ka tirsan Mudug.

Ciidamada xoogga dalka Soomaliyeed gaar ahaan kuwa  Danab ayaa xalay Howlgal qorshaysan  waxa ay ka sameeyeen deegaanka Wargalo oo hoostaga…

Wararka
May 19, 2020

Wasiirka Difaaca Soomaaliya oo mar kale ciidamada uga digay in ay ku milmaan siyaasadda

Muqdisho.(SONNA):- Wasiirka Gaashaandhigga xukuumadda federaalka Cabdulqaadir Maxamed Nuur ayaa mar kale ciidamada Qaranka uga digay inay ku milmaan ama loo…

GudahaWararka
January 9, 2022

Ciidamada Qalabka Sida iyo saaxiibbada Caalamka oo fuliyay howlgal lagu laayay xubno ka tirsanaa Khawaarijta

Muqdisho-(SONNA)-Sagaal dhagar qabe oo ka tirsanaa Khawaarijta ayaa lagu dilay ku dhowaad 10-kalana waa lagu dhaawacay labo hawlgal oo ay…

GudahaWararka
May 15, 2024

Somali National News Agency established in 1964. It is one of the main pillars of the Ministry of Information, Culture, and Tourism.

  • Bogga Hore
  • Gudaha
  • Caalamka
  • Maqaallada
  • Ganacsiga
  • Ciyaaraha
  • SNTV
  • RADIO MOGADISHU
  • WARGEYSKA
  • TOURISM DEPARTMENT

Follow US: 

  • MoICT
  • VILLA SOMALIA
  • OPM SOMALIA

All rights reserved SONNA

©2023