Wakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed
EN
Ar
Search
  • Bogga Hore
  • Gudaha
    GudahaShow More
    Ciidamada Xoogga Dalka howlgal qorsheysan ku dilay horjoogayaal ka tirsan Khawaarijta
    June 7, 2025
    Guddoomiyaha SODMA oo Geneva kaga qayb galay madasha caalamiga Yareynta Khataraha iyo Musiibooyinka
    June 7, 2025
    Guddoomiyaha jannaale: Cadowga Khawaarijta waan dabar jaraynaa
    June 7, 2025
    Ciidanka daraawiishta Puntland oo burburiyey Talisyo khawaarijtu ku lahayd Togga Baallade
    June 6, 2025
    Guddoomiyaha aqalka sare iyo wafdi uu hoggaaminayo oo dalka dib ugu soo laabtay
    June 6, 2025
  • Caalamka
    CaalamkaShow More
    Israa’iil oo duqeymo ka geysatay koonfurta Lubnan
    June 6, 2025
    Xamaas oo muujisay in aysan ku qanacsaneyn qorshaha Maraykanka ee Gaza
    May 30, 2025
    Trump oo xannibay awoodda Jaamacadda Harvard ee diiwaangelinta ardayda caalamka
    May 23, 2025
    Shaqaale ka tirsan Safaaradda Israel oo Washington lagu dilay
    May 22, 2025
    Hawlgallo ka dhan ah Khawaarijta oo ka socda Hiiraan iyo Shabeelaha dhexe
    May 20, 2025
  • Maqaallada
    MaqaalladaShow More
    ‘Safarka Dalxiiska iyo Nabadda ee Halyeeyada’ (WARBIXIN)
    May 28, 2025
    ‘Macawisleyda gobolka Hiiraan oo muujiyey Dhabar adeeg iyo Geesinimo (WARBIXIN)
    May 24, 2025
    “Janno Aakhira iyo Jiritaan Xornimo u Jahaad gala”
    May 21, 2025
    Xuska 15-ka May ee Maalinta Dhallinyarada Soomaaliyeed
    May 15, 2025
    Sahmintii Shidaalka oo heer gabagabo ah soo gaaray (WARBIXIN)
    May 6, 2025
  • Ganacsiga
    GanacsigaShow More
    𝐒𝐡𝐢𝐫𝐰𝐞𝐲𝐧𝐚𝐡𝐚 𝟏𝟏-𝐚𝐚𝐝 𝐞𝐞 𝐈𝐬𝐤𝐚𝐚𝐬𝐡𝐢𝐠𝐚 𝐆𝐚𝐧𝐚𝐜𝐬𝐢𝐠𝐚 𝐒𝐡𝐢𝐢𝐧𝐚𝐡𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐖𝐚𝐝𝐚𝐦𝐚𝐝𝐚 𝐂𝐚𝐫𝐚𝐛𝐭𝐚
    April 29, 2025
    Waa maxay Starlink oo la siiyay ogolaanshaha? (WARBIXIN) 
    April 19, 2025
    𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐌𝐚𝐫𝐞𝐲𝐤𝐚𝐧𝐤𝐚 𝐨𝐨 𝐤𝐚𝐥𝐚 𝐬𝐚𝐱𝐢𝐢𝐱𝐝𝐚𝐲 𝐇𝐞𝐬𝐡𝐢𝐢𝐬 𝐇𝐨𝐫𝐮𝐦𝐚𝐫𝐢𝐧𝐞𝐞𝐝 𝐨𝐨 𝐠𝐚𝐚𝐫𝐚𝐲𝐚 $𝟔𝟖.𝟓 𝐌𝐢𝐥𝐲𝐚𝐧
    October 1, 2024
    Shirkii Beijing: Fursadaha Afrika iyo Fursadaha Soomaaliya
    September 26, 2024
    Soomaaliya oo hirgalinaysa Lambarka mideysan ee aqoonsiga canshuur bixiyaha
    August 7, 2024
  • Ciyaaraha
    CiyaarahaShow More
    Ra’iisul wasaare Xamse oo furay kulan ciyaareedka xidigaha halyeeyada Soomaaliya iyo Afrika.
    May 27, 2025
    Wasiirka duulista hawada oo qaabilay wafdi ka socda Qaramada Midoobay
    May 27, 2025
    Muqdisho oo berri martigelineysa ciyaaryahanno caalami ah
    May 26, 2025
    Muqdisho oo isu diyaarinaysa soo dhoweynta wafdi sare oo ka socda FIFA iyo CAF
    May 20, 2025
    Degmada Heliwaa oo 14 dhibcood kaga badisay degmada Laascaanood
    March 1, 2025
Reading: IMF oo dhameysay Dib-u-eegistii deyn-bixinta ee Soomaaliya (WARBIXIN)
Share
Font ResizerAa
Wakaaladda Wararka Qaranka SoomaaliyeedWakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed
  • ENGLISH
  • ARABIC
Search
  • Bogga Hore
  • Gudaha
  • Caalamka
  • Maqaallada
  • Ganacsiga
  • Ciyaaraha
Follow US
©2023 || All rights reserved SONNA
Wakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed > Blog > Wararka > Gudaha > IMF oo dhameysay Dib-u-eegistii deyn-bixinta ee Soomaaliya (WARBIXIN)
GudahaMaqaallada

IMF oo dhameysay Dib-u-eegistii deyn-bixinta ee Soomaaliya (WARBIXIN)

By Ruush Abdullahi
Last updated: June 1, 2024
7 Min Read
Share

Hey’adda Lacagta Adduunka ayaa soo saartay warbixin ku aadan deyn bixinta Soomaaliya, waxayna u qorneyd sidan:-

-Guddiga Sare ee IMF waxay dhamaystireen dib-u-eegistii ugu horreysay ee hoos timaada nidaamka amaahda la dheereeyey ee Soomaaliya (ECF). Go’aanku wuxuu ogolaanayaa in si degdeg ah loo bixiyo ilaa 10 milyan oo doolarka Maraykanka ah si Soomaaliya loogu taageero siyaasaddeeda dhaqaale iyo dib-u-habaynta.

-Kobaca GDP-ga dhabta ah ayaa la filayaa inuu kordho 3.7 boqolkiiba 2024 marka la barbar dhigo 2.8 boqolkiiba 2023, oo lagu taageerayo soo kabashada sii socota ee beeraha, xawaaladaha badan, iyo maalgashiga sare.

-Soomaaliya waxay sii waday inay horumariso ajandaheeda dib-u-habaynta, waxqabadka barnaamijkuna wuxuu ahaa mid xooggan. Mudnaanta siyaasadeed waa in la joogteeyo joogtaynta maaliyadda, xoojinta dakhliga iyo maamulka maaliyadda dawladda, kor u qaadida qoto-dheeraanta maaliyadda, hagaajinta maamulka, iyo kor u qaadida tirakoobka.

Washington, DC: Guddiga Fulinta ee Sanduuqa Lacagta Adduunka (IMF) ayaa maanta soo gebagebeeyey dib-u-eegistii ugu horreysay ee hannaanka amaahda ee la dheereeyey (ECF) ee Soomaaliya. Go’aanka guddiga ayaa awood u siinaya in si degdeg ah loo bixiyo SDR 7.5 milyan (qiyaastii US$ 10 milyan), taas oo loo marin doono taageerada miisaaniyada, taasoo ka dhigaysa wadarta guud ee bixinta Soomaaliya ee hoos timaad Credit Facility (ECF) 37.5 milyan SDR (qiyaastii US$ 50 milyan). .

Habka ECF ee Soomaaliya waxaa markii hore ansixiyay Guddiga Fulinta December 19, 2023 (dib u fiiri War-Saxaafadeedka lambar 23/463). Barnaamijku wuxuu taageerayaa istaraatiijiyadda dib-u-habaynta maamulka, ka dib markii la gaaro heerka dhammaystirka ee hoos yimaada hindisaha wadamada deymaha leh ee deymaha leh (HIPC), si loo sii xoojiyo hay’adaha dhaqaalaha ee muhiimka ah iyo kor u qaadista xasiloonida dhaqaalaha iyo kobaca dhaqaalaha. Tani waa mid waafaqsan qorshaha horumarinta qaranka Soomaaliya iyo hiigsiga fog ee dowladda ee ku aaddan ilaalinta xasilloonida dhaqaalaha, xoojinta dakhliga iyo maamulka maaliyadda guud, horumarinta qoto-dheeraanta maaliyadda, hagaajinta dowladnimada, iyo kobcinta tirakoobka.

Ka dib dooddii guddiga fulinta, Ms. Antoinette Sayeh, ku xigeenka Agaasimaha maamulka iyo ku-simaha guddoomiyaha, waxay tiri hadalkan soo socda:-

“Maamulka Soomaaliya waxa ay sii wadeen dib-u-habeyn xooggan, kadib markii ay gaareen heerkii ugu dambeeyay ee ay hoos yimaadaan Hindisaha Waddamada Faqiirka ah ee deymaha badan leh (HIPC) bishii Diseembar 2023-kii. Waxqabadka Soomaaliya ee hoos yimaada Sanduuqa ay taageerto Abaabulka Facility Credit Extended Credit wuxuu ahaa mid xooggan. Maamulka sii lahaanshiyaha xooggan ee ajendaha dib u habeynta ayaa muhiim u noqon doonta dhisidda adkeysiga, kor u qaadida korriinka loo dhan yahay, iyo dhimista faqriga. Taageerada joogtada ah iyo wakhtiga ku haboon ee ka imanaysa la-hawlgalayaasha horumarineed waxay sidoo kale muhiim u tahay hirgelinta guuleysiga istiraatijiyadda dib-u-habaynta”.

“Waxqabadka dakhliga xooggan ee maamulka iyo hirgelinta joogtada ah ee dib-u-habaynta kor u qaadista dakhliga waa la soo dhaweynayaa. Dadaalka joogtada ah ee abaabulka dakhliga gudaha ayaa gacan ka geysan doona in boos loo helo kharashka mudnaanta leh. Dib u habaynta muhiimka ah waxa ka mid ah casriyaynta kastamka iyo sharciga cashuuraha dakhliga ee cusub. Xoojinta dheeraadka ah ee maamulka maaliyadeed ee dadweynaha ayaa sidoo kale muhiim ah, oo ay ku jiraan horumarka joogtada ah ee isdhexgalka mushaharka, kor u qaadista kontaroolada kharashka, iyo sidoo kale horumarinta awoodda maaraynta deynta”, ayay sii raacisay.

“Dib-u-habaynta socota ee lagu xoojinayo awoodda hay’adaha bangiga dhexe waa mid ammaan mudan. Samaynta taxaddar leh ee qaab-dhismeedka siyaasadda lacagta iyo sarrifka ayaa muhiim u ah macnaha guud ee dib-u-habaynta lacagta la qorsheeyay. Dadaalada waa in ay sii wadaan si kor loogu qaado qoto-dheeraanta maaliyadeed iyo ka mid noqoshada maaliyadeed iyo in la horumariyo dib-u-habaynta lagu hagaajinayo qaabka iyo maamulka AML/CFT”, ayay hadalkeeda ku sii xoojiay.

“Tallaabooyinka lagu xoojinayo korriinka loo dhan yahay iyo xoojinta adkeysiga waa muhiim. Maamulka ayaa diiradda saaraya sidii loo dhisi lahaa awoodda waaxda batroolka iyo hirgelinta qaab-dhismeedkeeda sharci. Wax ka qabashada cunto yarida, dhisidda adkeysiga cimilada, iyo sare u qaadida isdhexgalka ganacsiga ayaa udub dhexaad u ah xaqiijinta horumarka mustaqbalka fog ee Soomaaliya.”, ayay ku soo gunaanaddaay hadalkeeda.

Dhinaca kale Soomaaliya ayaa laga cafiyay deyntii Ururka Midowga Boostada Adduunka (UPU).Soomaaliya ayaa waxaa laga cafiyay deynta lagu lahaa  oo ku dhow 2 milyan oo doolarka Mareykanka ah oo isugu jirta qaaraanka xubinimada oo dhan Hal Milyan doolar iyo dulsaar aruurey ayaa ka soo billaabatay Sebtember 1982-kii illaa 2018-kii.

Wasiirka Isgaarsiinta iyo Teknolojiyada XFS Xildhibaan Maxamed Aadan Macalin Cali (Soomaali)  oo maalmahaan ku sugnaa  Magaalada Geneva ayaa u kictimay Magaalada Berne  ee wadanka Switzerland si uu  kulan gaar ah ula yeeshay Mr. Masahiko Metoki  Agaasimaha Guud ee Midowga Boostada Adduunka (UPU) oo halkaas xaruntooda ah. Agaasimaha Guud ee UPU, Mr. Masahiko Metoki  ayaa si rasmi ah ugu dhawaaqay in Soomaaliya laga Cafiyey Deyntii lagu lahaa  maadaama ay buuxisay Shuruudihii laga rabay, iyadoo Deyn Cafinta kadib Soomaaliya ay si rasmi ah u noqotay Xubin buuxda oo ka tirsan Midowga Boostada Adduunka (UPU) iyadoo laga qaaday xannibaadii saarneyd.

Wasiirka Isgaarsiinta Xildhibaan Maxamed Soomaali  oo sharraxayay qorshaha ay Wasaaraddu u dajisay soo-nooleynta Boostada ayaa sheegay in hawlo badan laga qaban doono dajinta siyaasadihii iyo qorshayaashii lagu hagi lahaa boostada dalka, tababarka iyo tayeynta shaqaalaha boostada, helitaanka agabkii lagu shaqeyn lahaa iyo dib-dhiska xarumihii boostada ee magaalooyinka waaweyn ee dalka, wuxuuna ugu dambeyn Wasiirku uga mahadceliyay UPU taageeradii kala duwaneyd ee ay siisay Soomaaliya sanadihii la soo dhaafay, kuwaasi oo ay ka mid ahayd inay fududeysay in boostadu ay dalka timaaddo, inkasta oo ay xayiraad dalkeena ka saaran tahay inaan dalka dibeddiisa wax u dirno, iyadoo Wasaaraddu ku howlan tahay in la dhameestiro Qorshahaasi.

By. C/lahi Ruush.

Share This Article
Facebook Email Copy Link Print

MAQAALLADA

Tartamayaasha Dhahar oo caawa u gudbay wareegga 2-aad ee tartanka

WararkaWargayskaWaxbarashada
March 3, 2025

Ciidamada Xoogga Dalka howlgal qorsheysan ku dilay horjoogayaal ka tirsan Khawaarijta

Muqdisho,(SONNA):- Horjoogeyaal kale oo ka tirsan Khawaarijta Al-Shabaab ayaa ku geeriyooday howlgal qorshaysan oo si…

June 7, 2025

Dowladda FS oo Aw-dheegle Diyaarad kaga soo qaadday dad shacab ah oo ku dhaawacmay Qarax miino Shabaab ay la beegsadeen

Aw-dheegle(SONNA) Ciidanka Xoogga Dalka iyo dadweynaha degmada Aw-dheegle ee gobolka Shabeellaha Hoose oo is garabsanaaya ayaa…

September 7, 2019

Ra’iisalwasaaraha Soomaaliya iyo wafdi uu hogaaminayo oo gaaray Magaalada Baydhabo halkaasoo siwayn loogusoo dhaweeyey

Baydhabo(SONNA) Wafdigan uu hoggaaminayo Ra”iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya mudane Xasan Cali Khayre ayaa goor…

September 8, 2019

WARAR DHEERAD AH

Ra’iisal wasaare ku-xigeenka labaad ee dalka oo guddoomiyey kulanka Guddiga Fududeynta Arrimaha Ganacsiga Soomaaliya

Muqdisho.(SONNA):- Ra'iisul Wasaare Ku-xigeenka Labaad ee Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Cabdisalaan Cabdi Cali, ayaa guddoomiyey kulankii ugu horreeyey ee…

GudahaWararka
January 12, 2025

Maxay ka yiraahdeen madaxda maamul gobaleedyada dhameystirka Dastuurka?

Muqdisho (SONNA):- Qaar ka mid ah Madaxweynayaasha maamul gobaleedyada dalka oo ka hadkay dhameystirka Dastuurka KMG ah ayaa soo dhaweeyey…

GudahaWararka
January 25, 2024

Madaxweynaha JFS oo Casuumad u fidiyey Madaxdii hore dalka iyo kuwii dowlad gobolleedyadii hore

Muqdisho(SONNA):-Iyadoo la tixraacayo baaqii uu Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud, jeediyey iyo farriintiisii Ciidul-Fidriga ee taariikhdu ahayd…

GudahaWararka
June 5, 2025

‘Waxaad ku  hamineysiyo waxa aan ka hadleyno walle waa kala haab’ (WARBIXIN)

Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay fadhi ay yeesheen ayaa Soomaaliya looga qaaday cunaqabateynta hubka oo saarneed tan iyo 1992-kii. Tallaabadaan…

GudahaMaqaallada
December 4, 2023

Somali National News Agency established in 1964. It is one of the main pillars of the Ministry of Information, Culture, and Tourism.

  • Bogga Hore
  • Gudaha
  • Caalamka
  • Maqaallada
  • Ganacsiga
  • Ciyaaraha
  • SNTV
  • RADIO MOGADISHU
  • WARGEYSKA
  • TOURISM DEPARTMENT

Follow US: 

  • MoICT
  • VILLA SOMALIA
  • OPM SOMALIA

All rights reserved SONNA

©2023