Wakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed
EN
Ar
Search
  • Bogga Hore
  • Gudaha
    GudahaShow More
    Guddoomiyaha Golaha Shacabka oo Xafiiskiisa ku qaabilay Safiirka Dowladda Ingiriiska ee Soomaaliya
    September 28, 2025
    Wasiir Ku-xigeenka Caafimaadka oo kulan la qaatay sii-hayaha xilka Wasiirka Caafimaadka Botswana
    September 28, 2025
    Wasiirka Maaliyadda oo kulan la qaatay Wasiir Ku-Xigeenka Maaliyadda Dalka Sacuudiga
    September 28, 2025
    Dowladda oo sheegtey in dekedaha Muqdisho & Berbera ay noqdeen kuwa ugu waxqabadka wanaagsan Bariga Afrika
    September 28, 2025
    Madaxweyne Xasan Sheekh oo ka qeyb galay casho sharaf uu martigeliyay Donald Trump
    September 27, 2025
  • Caalamka
    CaalamkaShow More
    Madaxweyne Xasan Sheekh oo ka qaybgaly furitaanka meertada 80-aad ee golaha guud ee Qaramada Midoobay
    September 23, 2025
    Illaa kun ruux oo ku dhintay dhul go’ ay sababeen roobab ka da’ay Sudan
    September 2, 2025
    Dhulgariir geystay khasaarooyin kala duwan oo ka dhacay Afganistan
    September 1, 2025
    Madaxda Ruushka & W/Kuuriya oo todobad kadib ku wajahan Shiinaha
    August 28, 2025
    Drone nooc cusub ah oo Dunida ku soo biiray
    August 16, 2025
  • Maqaallada
    MaqaalladaShow More
    Wax ka ogoow Taariikhda Farsamo yaqaankii ugu horreeyay ee Raadiyo Muqdisho (SAWIRRO)
    September 24, 2025
    Guushu waa adigoo wax yar Cagaha Dhulka ku haya (FAALLO)
    September 15, 2025
    Afar fariimood oo ay dirtay jabinta difaacyadii iyo duullaankii Khawaarijta
    September 15, 2025
    Gobolka Banaadir oo qeyb ka noqday abaabulka wajiga cusub ee la dagaalanka khawaarijta
    August 30, 2025
    Xogaha Shidaalka Soomaaliya (WARBIXN)
    August 29, 2025
  • Ganacsiga
    GanacsigaShow More
    𝐒𝐡𝐢𝐫𝐰𝐞𝐲𝐧𝐚𝐡𝐚 𝟏𝟏-𝐚𝐚𝐝 𝐞𝐞 𝐈𝐬𝐤𝐚𝐚𝐬𝐡𝐢𝐠𝐚 𝐆𝐚𝐧𝐚𝐜𝐬𝐢𝐠𝐚 𝐒𝐡𝐢𝐢𝐧𝐚𝐡𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐖𝐚𝐝𝐚𝐦𝐚𝐝𝐚 𝐂𝐚𝐫𝐚𝐛𝐭𝐚
    April 29, 2025
    Waa maxay Starlink oo la siiyay ogolaanshaha? (WARBIXIN) 
    April 19, 2025
    𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐌𝐚𝐫𝐞𝐲𝐤𝐚𝐧𝐤𝐚 𝐨𝐨 𝐤𝐚𝐥𝐚 𝐬𝐚𝐱𝐢𝐢𝐱𝐝𝐚𝐲 𝐇𝐞𝐬𝐡𝐢𝐢𝐬 𝐇𝐨𝐫𝐮𝐦𝐚𝐫𝐢𝐧𝐞𝐞𝐝 𝐨𝐨 𝐠𝐚𝐚𝐫𝐚𝐲𝐚 $𝟔𝟖.𝟓 𝐌𝐢𝐥𝐲𝐚𝐧
    October 1, 2024
    Shirkii Beijing: Fursadaha Afrika iyo Fursadaha Soomaaliya
    September 26, 2024
    Soomaaliya oo hirgalinaysa Lambarka mideysan ee aqoonsiga canshuur bixiyaha
    August 7, 2024
  • Ciyaaraha
    CiyaarahaShow More
    Safaaradda Soomaaliya ee kenya oo Hamblayo u dirtay Kooxda Dekadaha oo guul usoo hooyay Dalkeena
    September 28, 2025
    Dekedaha oo muujisay awood, kadib markii ay guul ka gaartay Al-Zamala
    September 21, 2025
    Kooxda Dekedaha soomaaliya oo Nairobi kula ciyaaraysa Al Zamala Sports Club
    September 20, 2025
    Maareeyaha Dekadda Muqdisho oo Sagootin u Sameeyay Kooxda Dekedaha
    September 15, 2025
    Ra’iisul wasaare Xamse oo furay kulan ciyaareedka xidigaha halyeeyada Soomaaliya iyo Afrika.
    May 27, 2025
Reading: IMF oo dhameysay Dib-u-eegistii deyn-bixinta ee Soomaaliya (WARBIXIN)
Share
Font ResizerAa
Wakaaladda Wararka Qaranka SoomaaliyeedWakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed
  • ENGLISH
  • ARABIC
Search
  • Bogga Hore
  • Gudaha
  • Caalamka
  • Maqaallada
  • Ganacsiga
  • Ciyaaraha
Follow US
©2023 || All rights reserved SONNA
Wakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed > Blog > Wararka > Gudaha > IMF oo dhameysay Dib-u-eegistii deyn-bixinta ee Soomaaliya (WARBIXIN)
GudahaMaqaallada

IMF oo dhameysay Dib-u-eegistii deyn-bixinta ee Soomaaliya (WARBIXIN)

By Ruush Abdullahi
Last updated: June 1, 2024
7 Min Read
Share

Hey’adda Lacagta Adduunka ayaa soo saartay warbixin ku aadan deyn bixinta Soomaaliya, waxayna u qorneyd sidan:-

-Guddiga Sare ee IMF waxay dhamaystireen dib-u-eegistii ugu horreysay ee hoos timaada nidaamka amaahda la dheereeyey ee Soomaaliya (ECF). Go’aanku wuxuu ogolaanayaa in si degdeg ah loo bixiyo ilaa 10 milyan oo doolarka Maraykanka ah si Soomaaliya loogu taageero siyaasaddeeda dhaqaale iyo dib-u-habaynta.

-Kobaca GDP-ga dhabta ah ayaa la filayaa inuu kordho 3.7 boqolkiiba 2024 marka la barbar dhigo 2.8 boqolkiiba 2023, oo lagu taageerayo soo kabashada sii socota ee beeraha, xawaaladaha badan, iyo maalgashiga sare.

-Soomaaliya waxay sii waday inay horumariso ajandaheeda dib-u-habaynta, waxqabadka barnaamijkuna wuxuu ahaa mid xooggan. Mudnaanta siyaasadeed waa in la joogteeyo joogtaynta maaliyadda, xoojinta dakhliga iyo maamulka maaliyadda dawladda, kor u qaadida qoto-dheeraanta maaliyadda, hagaajinta maamulka, iyo kor u qaadida tirakoobka.

Washington, DC: Guddiga Fulinta ee Sanduuqa Lacagta Adduunka (IMF) ayaa maanta soo gebagebeeyey dib-u-eegistii ugu horreysay ee hannaanka amaahda ee la dheereeyey (ECF) ee Soomaaliya. Go’aanka guddiga ayaa awood u siinaya in si degdeg ah loo bixiyo SDR 7.5 milyan (qiyaastii US$ 10 milyan), taas oo loo marin doono taageerada miisaaniyada, taasoo ka dhigaysa wadarta guud ee bixinta Soomaaliya ee hoos timaad Credit Facility (ECF) 37.5 milyan SDR (qiyaastii US$ 50 milyan). .

Habka ECF ee Soomaaliya waxaa markii hore ansixiyay Guddiga Fulinta December 19, 2023 (dib u fiiri War-Saxaafadeedka lambar 23/463). Barnaamijku wuxuu taageerayaa istaraatiijiyadda dib-u-habaynta maamulka, ka dib markii la gaaro heerka dhammaystirka ee hoos yimaada hindisaha wadamada deymaha leh ee deymaha leh (HIPC), si loo sii xoojiyo hay’adaha dhaqaalaha ee muhiimka ah iyo kor u qaadista xasiloonida dhaqaalaha iyo kobaca dhaqaalaha. Tani waa mid waafaqsan qorshaha horumarinta qaranka Soomaaliya iyo hiigsiga fog ee dowladda ee ku aaddan ilaalinta xasilloonida dhaqaalaha, xoojinta dakhliga iyo maamulka maaliyadda guud, horumarinta qoto-dheeraanta maaliyadda, hagaajinta dowladnimada, iyo kobcinta tirakoobka.

Ka dib dooddii guddiga fulinta, Ms. Antoinette Sayeh, ku xigeenka Agaasimaha maamulka iyo ku-simaha guddoomiyaha, waxay tiri hadalkan soo socda:-

“Maamulka Soomaaliya waxa ay sii wadeen dib-u-habeyn xooggan, kadib markii ay gaareen heerkii ugu dambeeyay ee ay hoos yimaadaan Hindisaha Waddamada Faqiirka ah ee deymaha badan leh (HIPC) bishii Diseembar 2023-kii. Waxqabadka Soomaaliya ee hoos yimaada Sanduuqa ay taageerto Abaabulka Facility Credit Extended Credit wuxuu ahaa mid xooggan. Maamulka sii lahaanshiyaha xooggan ee ajendaha dib u habeynta ayaa muhiim u noqon doonta dhisidda adkeysiga, kor u qaadida korriinka loo dhan yahay, iyo dhimista faqriga. Taageerada joogtada ah iyo wakhtiga ku haboon ee ka imanaysa la-hawlgalayaasha horumarineed waxay sidoo kale muhiim u tahay hirgelinta guuleysiga istiraatijiyadda dib-u-habaynta”.

“Waxqabadka dakhliga xooggan ee maamulka iyo hirgelinta joogtada ah ee dib-u-habaynta kor u qaadista dakhliga waa la soo dhaweynayaa. Dadaalka joogtada ah ee abaabulka dakhliga gudaha ayaa gacan ka geysan doona in boos loo helo kharashka mudnaanta leh. Dib u habaynta muhiimka ah waxa ka mid ah casriyaynta kastamka iyo sharciga cashuuraha dakhliga ee cusub. Xoojinta dheeraadka ah ee maamulka maaliyadeed ee dadweynaha ayaa sidoo kale muhiim ah, oo ay ku jiraan horumarka joogtada ah ee isdhexgalka mushaharka, kor u qaadista kontaroolada kharashka, iyo sidoo kale horumarinta awoodda maaraynta deynta”, ayay sii raacisay.

“Dib-u-habaynta socota ee lagu xoojinayo awoodda hay’adaha bangiga dhexe waa mid ammaan mudan. Samaynta taxaddar leh ee qaab-dhismeedka siyaasadda lacagta iyo sarrifka ayaa muhiim u ah macnaha guud ee dib-u-habaynta lacagta la qorsheeyay. Dadaalada waa in ay sii wadaan si kor loogu qaado qoto-dheeraanta maaliyadeed iyo ka mid noqoshada maaliyadeed iyo in la horumariyo dib-u-habaynta lagu hagaajinayo qaabka iyo maamulka AML/CFT”, ayay hadalkeeda ku sii xoojiay.

“Tallaabooyinka lagu xoojinayo korriinka loo dhan yahay iyo xoojinta adkeysiga waa muhiim. Maamulka ayaa diiradda saaraya sidii loo dhisi lahaa awoodda waaxda batroolka iyo hirgelinta qaab-dhismeedkeeda sharci. Wax ka qabashada cunto yarida, dhisidda adkeysiga cimilada, iyo sare u qaadida isdhexgalka ganacsiga ayaa udub dhexaad u ah xaqiijinta horumarka mustaqbalka fog ee Soomaaliya.”, ayay ku soo gunaanaddaay hadalkeeda.

Dhinaca kale Soomaaliya ayaa laga cafiyay deyntii Ururka Midowga Boostada Adduunka (UPU).Soomaaliya ayaa waxaa laga cafiyay deynta lagu lahaa  oo ku dhow 2 milyan oo doolarka Mareykanka ah oo isugu jirta qaaraanka xubinimada oo dhan Hal Milyan doolar iyo dulsaar aruurey ayaa ka soo billaabatay Sebtember 1982-kii illaa 2018-kii.

Wasiirka Isgaarsiinta iyo Teknolojiyada XFS Xildhibaan Maxamed Aadan Macalin Cali (Soomaali)  oo maalmahaan ku sugnaa  Magaalada Geneva ayaa u kictimay Magaalada Berne  ee wadanka Switzerland si uu  kulan gaar ah ula yeeshay Mr. Masahiko Metoki  Agaasimaha Guud ee Midowga Boostada Adduunka (UPU) oo halkaas xaruntooda ah. Agaasimaha Guud ee UPU, Mr. Masahiko Metoki  ayaa si rasmi ah ugu dhawaaqay in Soomaaliya laga Cafiyey Deyntii lagu lahaa  maadaama ay buuxisay Shuruudihii laga rabay, iyadoo Deyn Cafinta kadib Soomaaliya ay si rasmi ah u noqotay Xubin buuxda oo ka tirsan Midowga Boostada Adduunka (UPU) iyadoo laga qaaday xannibaadii saarneyd.

Wasiirka Isgaarsiinta Xildhibaan Maxamed Soomaali  oo sharraxayay qorshaha ay Wasaaraddu u dajisay soo-nooleynta Boostada ayaa sheegay in hawlo badan laga qaban doono dajinta siyaasadihii iyo qorshayaashii lagu hagi lahaa boostada dalka, tababarka iyo tayeynta shaqaalaha boostada, helitaanka agabkii lagu shaqeyn lahaa iyo dib-dhiska xarumihii boostada ee magaalooyinka waaweyn ee dalka, wuxuuna ugu dambeyn Wasiirku uga mahadceliyay UPU taageeradii kala duwaneyd ee ay siisay Soomaaliya sanadihii la soo dhaafay, kuwaasi oo ay ka mid ahayd inay fududeysay in boostadu ay dalka timaaddo, inkasta oo ay xayiraad dalkeena ka saaran tahay inaan dalka dibeddiisa wax u dirno, iyadoo Wasaaraddu ku howlan tahay in la dhameestiro Qorshahaasi.

By. C/lahi Ruush.

Share This Article
Facebook Email Copy Link Print

MAQAALLADA

Tartamayaasha Dhahar oo caawa u gudbay wareegga 2-aad ee tartanka

WararkaWargayskaWaxbarashada
March 3, 2025

Guddoomiyaha Golaha Shacabka oo Xafiiskiisa ku qaabilay Safiirka Dowladda Ingiriiska ee Soomaaliya

Muqdisho(SONNA (:-Guddoomiyaha Golaha Shacabka ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Sheekh Aadan Maxamed Nuur (Madoobe),…

September 28, 2025

Dowladda FS oo Aw-dheegle Diyaarad kaga soo qaadday dad shacab ah oo ku dhaawacmay Qarax miino Shabaab ay la beegsadeen

Aw-dheegle(SONNA) Ciidanka Xoogga Dalka iyo dadweynaha degmada Aw-dheegle ee gobolka Shabeellaha Hoose oo is garabsanaaya ayaa…

September 7, 2019

Ra’iisalwasaaraha Soomaaliya iyo wafdi uu hogaaminayo oo gaaray Magaalada Baydhabo halkaasoo siwayn loogusoo dhaweeyey

Baydhabo(SONNA) Wafdigan uu hoggaaminayo Ra”iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya mudane Xasan Cali Khayre ayaa goor…

September 8, 2019

WARAR DHEERAD AH

Wasiirka Arrimaha Gudaha oo la kulmay Wafdi ka socda UNDP iyo IESG si loo xoojiyo taageerada arrimaha doorashooyinka

Muqdisho,(SONNA) Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib-u-heshiisiinta Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Xildhibaan Hon. Cali Yuusuf Cali (Xoosh), ayaa maanta kulan…

GudahaWararka
April 23, 2025

Wasiirka Maaliyadda XFS oo gaaray Washington DC

Muqdisho-(SONNA)-Wasiirka Maaliyadda Xukumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Biixi Imaan Cige iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa gaaray magaalada Washington DC, halkaas oo…

GudahaWararka
April 16, 2024

Ciidanka Xoogga oo hawlgal qorshaysan ku dilay 26 dhagar qabe

Mudug(SONNA):-Ciidanka Xoogga dalka oo kaashanaya saaxiibada caalamiga ah ayaa Duqeyn ku dilay 26 dhagar qabe oo Khawaarijta ka tirsan kuwaas…

GudahaWararka
January 7, 2024

Ra’iisul Wasaaraha XFS oo isbitaalka ku booqday dhaawaca Afhayeenka Xukuumadda Soomaaliya

Muqdisho(SONNA)-Ra’iisul Wasaaraha XFS Mudane Maxamed Xuseen Rooble ayaa Isbitaalka ku booqday Afhayeenka Xukuumadda Mudane Maxamed Ibraahim Macallimuu oo ku dhaawacmay…

GudahaWararka
January 17, 2022

Somali National News Agency established in 1964. It is one of the main pillars of the Ministry of Information, Culture, and Tourism.

  • Bogga Hore
  • Gudaha
  • Caalamka
  • Maqaallada
  • Ganacsiga
  • Ciyaaraha
  • SNTV
  • RADIO MOGADISHU
  • WARGEYSKA
  • TOURISM DEPARTMENT

Follow US: 

  • MoICT
  • VILLA SOMALIA
  • OPM SOMALIA

All rights reserved SONNA

©2023